Ayakkabı imalatı ve tamiri yapan, ayakkabı fabrikalarına karşı mesleklerini ayakta tutmaya çalışan ustalar, bir taraftan artan maliyetler, öteki taraftan çırak bulamamanın getirdiği meselelerle gayret ediyor.

Yozgat’ta 8 yaşında çırak olarak başladığı mesleğini, her gün sabahın birinci saatlerinde işyerini açarak devam ettiren Yaşar Kaymaz, baba mesleğinin her geçen gün yok olma yolunda ilerlediğini söyledi. Çıraklık Eğitim Merkezi’nin açılmasının akabinde usta, kalfa, çırak bağlantısının ortadan kalktığını söz eden Kaymaz, 17 yaşında okuldan mezun olan gence “sanat” öğretmenin mümkün olmadığını anlattı.

68 yaşındaki Kaymaz, çırak almanın maliyetinin çok yüksek olduğunu belirterek, şöyle konuştu:

“Bu meslek baba mesleği, ben ikinci neslim. Kardeşimle birlikte ben burada babamla çalıştım. Kalfalarımız vardı, iş yerinde yetiştirdiğimiz kalfalarımız vardı, çıraklarımız vardı. Evvelce çıraklar çok istekte bulunurdu, ‘çırak fazlamız var alamıyoruz’ derdik. Artık çırak bulamıyoruz, çırak yetiştiremiyoruz.

Ben artık bir çırak tutmuş olsam bana 45-50 bin liraya mal oluyor. Ben bunu altından kalkamayacağım için çırağı da bu istikametten çalıştıramıyorum.”

“DAHA EVVELCE 80’İN ÜSTÜNDE ESNAFIMIZ VARDI”

Devletin şirketlere vergi ve sigorta dayanakları verdiğini tabir eden Kaymaz, “Vergisini almıyor, sigortasını almıyor, devlet ödüyor, 50 tane emekçi çalıştırıyor diye. Ben bir tane emekçi çalışsam vergisini vereceğim, sigortasını vereceğim” dedi.

Kendisinin ödeyebileceği fiyat “kurtarmayacağı” için kimsenin sanata eğilmediğini anlatan Kaymaz, şunları söyledi:

“Şu anda 8 esnaf var, ayakkabıcı olarak. Daha evvelce 80’in üstünde esnafımız vardı. Tol Çarşı’da 50 adede yakın da imalatçısı vardı. İstanbul’a mal üretilir, gönderirlerdi ustalarımız. El yapısı ayakkabı yapılırdı, gereçleri getirirlerdi, burada temin edilirdi ve istek üzerine de İstanbul’dan firmalar gelirdi ayakkabı almak için, el imali ayakkabı alıp, götürüp satmak için. Şu anda 2 tane imalatçı arkadaşımız var, cüzi ölçüde iş yetiştiriyorlar. Tamirat üzerine çalışıyoruz. Yozgat’ta çanta üzerine çalışan kimsemiz yok, valiz üzerine çalışan kimsemiz yok. Çantacı, valizci yok, biz kendi el becerimizle bunları da temin ediyoruz, yardımcı oluyoruz, vatandaşı kurtarmaya çalışıyoruz.”

“UFAK ESNAFIMIZA DAYANAK BEKLİYORUZ”

Ayakkabı imalatı ve tamirciliğinin yok olmaması için dayanağa muhtaçlıklarının olduğunu belirten Kaymaz, “Bu meslek bitiyor. Bu meslek bittikten sonra ne olacak? Benim yetiştirdiğim 3 çırağım var. O çırağımın da çırağı yok. Sonuç nereye gidiyor? Sanata heveslenen hiç kimse yok, herkes hazıra… Nereye kadar hazır olacak? Bunun sonuçları nereye kadar gidecek? Devletten dayanak bekliyoruz. Ufak esnafımıza takviye bekliyoruz. Vergilerimizi düşürsünler, hizmetlerimize yardımcı olsunlar. Biz de bu sanattan soğutmayalım. Bizler de bu sanatı bırakırsak, bunu yapacak kimse kalmayacak” tabirlerini kullandı.