Terör örgütünün fesih kararı sonrası Bakan Şimşek’ten 1,8 trilyon dolarlık açıklama
Avrupa İmar ve Kalkınma Bankasının (EBRD) Yıllık Toplantıları çerçevesinde, EBRD Türkiye ve Kafkasya Yönetici Yöneticisi Elisabetta Falcetti’nin moderatörlüğünü üstlendiği “Türkiye’nin Ekonomik Dönüşümü ve Büyüyen Yatırım Potansiyeli” başlıklı oturumda Şimşek, Türkiye iktisadına ait kapsamlı bir sunum gerçekleştirdi.
Sunumuna, Türkiye’nin 86 milyonluk nüfusu ve 1,3 trilyon dolarlık iktisadıyla büyük bir ekonomik güç olduğunu belirterek başlayan Şimşek, geçtiğimiz yıl kişi başına düşen ulusal gelirin 15 bin dolar düzeyinde olduğunu tabir etti. Nüfusu bu büyüklükte olup kişi başına ulusal geliri 10 bin doları aşan çok az ülke bulunduğunu kaydeden Şimşek, Türkiye iktisadının 2003-2024 yılları ortasında yıllık ortalama yüzde 5’in üzerinde büyüme gösterdiğini aktardı.
“EKONOMİK BÜYÜME POTANSİYELİ HAYLİ GÜÇLÜ”
Son yıllarda global ölçekte ekonomik büyümeyi sınırlayan pek çok faktörle karşılaşıldığını belirten Şimşek, Türkiye’de enflasyonla çaba kapsamında geçen yıl ve bu yıl ekonomik büyümenin bir ölçü yavaşladığını lisana getirdi. Lakin bunun uzun vadeli bir durum olmadığını vurgulayan Şimşek, “Türkiye’nin uzun vadeli ekonomik büyüme potansiyeli epeyce güçlü” diye konuştu.
Uzun vadeli büyümenin temellerini attıklarını ve yapısal ıslahatları hayata geçirdiklerini tabir eden Şimşek, Türkiye’nin borçluluk oranının gayrisafi yurtiçi hasılaya (GSYH) kıyasla yüzde 92 olduğunu, bu oranın gelişmekte olan piyasalardaki yüzde 245’lik ortalamaya nazaran hayli düşük kaldığını belirtti.
Türkiye’nin geniş bir nitelikli iş gücü havuzuna sahip olduğunu ve son 25 yılda altyapıya 300 milyar doların üzerinde yatırım yaptığını anlatan Şimşek, dijital altyapının şu anda öncelikli alanlardan biri olduğunu vurguladı. Bilhassa yapay zeka alanında hazırlıklı olmayı hedeflediklerini belirten Şimşek, Türkiye’nin bu alanda gelişmiş ekonomileri yakalama amacında olduğunu söyledi.
“TÜRKİYE KIYMETLİ BİR AKTÖR”
Şimşek, Türkiye’nin global jeopolitik sıkıntılarda değerli bir aktör olduğunu söz ederek, Rusya ile Ukrayna ortasında barış sağlanması için arabuluculuk yaptığını, Suriye’de terörle uğraş ve bölgesel istikrar için efor gösterdiğini, Ermenistan ile Azerbaycan ortasında kalıcı barışın tesisi ve Afrika’daki problemlerin tahliline katkıda bulunduğunu aktardı.
Şimşek, Türkiye’nin global jeopolitik problemlerde kıymetli bir aktör olduğunu tabir ederek, Rusya ile Ukrayna ortasında barış sağlanması için arabuluculuk yaptığını, Suriye’de terörle çaba ve bölgesel istikrar için efor gösterdiğini, Ermenistan ile Azerbaycan ortasında kalıcı barışın tesisi ve Afrika’daki problemlerin tahliline katkıda bulunduğunu aktardı.
“KAYNAKLARIMIZI DOĞU VE GÜNEYDOĞU BÖLGELERİNİ YİNE İNŞA ETMEYE YÖNLENDİRECEĞİZ”
PKK’nın fesih kararına da değinen Şimşek, Türkiye’nin 50 yıldır PKK ile çaba ettiğini ve bu gayretin maliyetinin yapılan hesaplamalara nazaran 1,8 trilyon doları bulduğunu belirtti. Şimşek, şöyle devam etti:
“Bu son derece olumlu bir gelişme. Artık gücümüzü ve kaynaklarımızı terörle uğraş yerine, demografik yapısı hayli avantajlı olan ülkemizin doğu ve güneydoğu bölgelerini yine inşa etmeye yönlendireceğiz. Bu bölgeler, Türkiye’nin büyümesinin yeni motoru olacak. Ayrıyeten Suriye ve Irak dahil olmak üzere tüm bölgenin kalkınmasına katkıda bulunacak. Barış ve istikrar, herkes için refaha giden tek yol. Bu tıpkı vakitte Türkiye’nin demokratik seyahatine ve memleketler arası algısının güzelleşmesine takviye olacak.”
Türkiye’nin Batılı ülkeler ve Amerika Birleşik Devletleri ile bağlantılarını geliştirdiğini ve bu alanda bir ivme yakalandığını kaydeden Şimşek, Avrupa Birliği’nin (AB) Türkiye’nin en büyük ticaret ortağı olduğunu hatırlattı. AB’ye üyelik sürecinde görüşmelerin bir müddet askıya alındığını belirten Şimşek, buna karşın ekonomik entegrasyonun artarak devam ettiğini ve Gümrük Birliği’nin modernizasyonunun, Türkiye-AB ticaret hacmini önümüzdeki 10 yılda 200 milyar avrodan 400 milyar avroya çıkarabileceğini tabir etti.
“DIŞ FİNANSMAN GEREKSİNİMİ AZALIYOR”
Türkiye’nin ekonomik programına ait soruları yanıtlayan Şimşek, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Program yolunda ilerliyor, işliyor ve sonuç veriyor. Orta Vadeli Program’ın temelinde fiyat istikrarı yatıyor ve bu alanda ilerleme kaydediyoruz. Enflasyon, yüzde 75’lik tepe düzeyinden yüzde 38’e geriledi ve düşüş eğilimi devam ediyor. Son devirde piyasalarda kimi belirsizlikler ve türbülans yaşansa da finansal şartlar sıkı, Türk lirasında sonlu bir zayıflama oldu. Petrol fiyatlarındaki düşüş, dezenflasyona takviye oluyor. Enflasyon düşüş yolunda ilerliyor. Ekonomik büyüme bir ölçü yavaşlasa da bu tolere edilebilir. İş gücü piyasası güçlü, işsizlik son 20 yılın en düşük düzeyinde.”
Kamu maliyesi alanında harcama denetiminin öncelikli gayelerden biri olduğunu ve bunun dezenflasyona katkı sağladığını belirten Şimşek, Türkiye’nin altın hariç cari süreçler istikrarının fazla verdiğini hatırlattı. Petrol fiyatlarındaki düşüş ve avro/dolar paritesinin bu cari fazlaya dayanak olduğunu kaydeden Şimşek, Türkiye’nin brüt dış finansman muhtaçlığının azalacağını ve dış borcunun GSYH’ye oranının düşüş trendinde olacağını vurguladı. Şimşek, “Orta Vadeli Program’ın temelinde ilerleme görüyoruz. Program işliyor. Programı yolunda tutmak için ne gerekiyorsa yapacağız. Yapısal ıslahatlara odaklanıyoruz, lakin bunlar çoklukla vakit alıyor” dedi.
“TÜRKİYE MUHAFAZACI SİYASETLERE KARŞI DAHA DİRENÇLİ”
Korumacı ticaret siyasetleri ve gümrük tarifelerinin Türkiye’ye tesirlerine ait bir soruya cevap veren Şimşek, global ticaretteki bölünmenin herkes için olumsuz olduğunu ve uzun vadede bundan kimsenin çıkarlı çıkmayacağını belirtti. Global ticaretin ekonomik büyümenin temel itici gücü olduğunu tabir eden Şimşek, “Türkiye’de iç talep ve büyümeye baktığımızda, yatırımlar büyümenin lokomotifi. Mal ihracatı GSYH’nin yaklaşık yüzde 20’sini, hizmet dalı ise yüzde 10’unu oluşturuyor. Hizmet bölümü, ticaretteki müdafaacı siyasetlerden daha az etkileniyor ve bu Türkiye için bir avantaj. Mal ticaretinde ise ihracatımızın yüzde 62’si özgür ticaret mutabakatı olan ülkelere gidiyor. Bu nedenle Türkiye, müdafaacı siyasetlere karşı daha dirençli” diye konuştu.
Türkiye’deki işletmelerin iş gücü maliyetlerini desteklemek için kimi mali kaynakları devreye aldıklarını belirten Şimşek, küçük ve orta ölçekli işletmelere yönelik takviye programlarının da mevcut olduğunu kelamlarına ekledi.
