Restoranlarda tartışma yaratan yeni uygulama! Ödemek zorunlu mu?

Yeme içme yapılan restoran işletmelerinde bahşiş şayet bir hizmetten mutlu kalınırsa ek olarak verilen bir para. Müşteri isterse öder, istemezse ödeme yapmaz. Lakin kimi restoranlarda bu durum değişti. Adisyona bahşiş kalemi açan restoranlar hesabın yüzde 20’si kadar bahşiş ismi altında fiyat almaya başladı. Uygulama tartışma konusu oldu.

Artık birden fazla kişi yemek yedikten sonra ödeme sürecini kredi kartıyla yapıyor. Pekala Restoranların müşterilerine zarurî bahşiş uygulaması yasal mı? İşletmeler bu türlü bir uygulamaya gidecekse müşteriyi evvelden bilgilendirmeli mi? Hizmeti alan müşteri parayı ödemek zorunda mı? Vatandaşlar nereye şikayette bulunabilir?

‘BU BAHŞİŞ DEĞİL, ZORLA ALMADIR’

Konuyla ilgili tüm merak edilenleri kıymetlendiren Tüketici Konfederasyonu (TÜKONFED) Lider Vekili Avukat İbraim Güllü şu tabirleri kullandı: “Servis fiyatı ismi altında müşteriye yansıtılan bu maliyetin garson bahşişi olarak alındığı söylense de bahşiş olabilmesi için istekli yani istek ile verilmesi gerekir. Lakin adisyonla birlikte bunlar ek edilmiş olarak geldiğinden bu bahşiş değil zorla almadır.

TÜKETİCİLER ÖDEMEK ZORUNDA MI?

Tüketicinin gerek kuver gerekse servis fiyatı ismi altında alınan fiyatlarını ödeme zaruriliği bulunmamaktadır. Tüketicinin sipariş ettiği eserler harici masaya gelen ‘su, çay, lavaş, ekmek, acılı ezme’ usulü eserlerden ekstra fiyat alınacaksa şayet bunun müşteriye söylenmesi zaruridir. Aksi takdirde yani istenilmediği halde masaya getirilen eserlerden ötürü müşterinin ödeme üzere bir zaruriliği yoktur. Yani sipariş edilmeyen mal ve hizmetten ötürü fiyat talep edilemez.

MÜŞTERİ EVVELCE BİLGİLENDİRİLSE BİLE ÖDEMEK ZORUNDA MI?

Menünün altında ‘servis ücreti’ yazısı ya da girişte alınacağına dair bildirim olsa da fiyat etiketi yönetmeliği gereği bu yazılsa bile tüketici kanunu kapsamında bunun geçerliliği bulunmamaktadır.

KUVER FİYATI YASAL MI?

6502/6. ve 7. hususlarına nazaran, bir eser yahut hizmetin satın alınması esnasında diğer bir eser yahut hizmet satın alınmasına yönelik koşul koşulamaz. Ayrıyeten sipariş edilmeyen bir eser yahut hizmet için bedel talep edilemez.

MADDE 7 – (1) Sipariş edilmeyen malların gönderilmesi ya da hizmetlerin sunulması durumunda, tüketiciye karşı rastgele bir hak ileri sürülemez. Bu hâllerde, tüketicinin sessiz kalması ya da mal yahut hizmeti kullanmış olması, kontratın kurulmasına yönelik kabul beyanı olarak yorumlanamaz. Tüketicinin malı geri göndermek yahut koruma etmek üzere bir yükümlülüğü yoktur.

(2) Bir mal yahut hizmetin sipariş edildiğini tez eden bu argümanını ispatla yükümlüdür.

Yine mevzuatımızda ve Vergi Yol Kanunun 57’nci unsurunda; Gerçek tarzda vergilendirilen KDV mükelleflerinden perakende mal satışı yapanlar ile hizmet ifa edenlerin mal satışlarına ve hizmetlere ilişkin etiket ve listelerdeki fiyatlar, KDV dahil tek fiyat olarak tabir edilir. Burada ise gelen fiyatın yani üzerine işletmenin keyfine nazaran %10 ya da % 20 oranında ek ediliyor. Bu oranı kim belirliyor? İşletme. Neye nazaran belirliyor? Kendi başına nazaran. İşte bunlar türel olmayan uygulamalardır.

MÜŞTERİ FİYATI ÖDESE BİLE GERİ İADE ALABİLİR Mİ?

Tüketici bu türlü bir durum ile karşılaştığında fiyatı ödese bile Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurarak fiyatın ticari faiziyle geri iade edilmesini talep edebilir.

MÜŞTERİ NEREYE MÜRACAAT YAPABİLİR?

Kuver fiyatı ile karşılaşan tüketici bunu sipariş etmediyse itirazını bildirsin. İsterse elindeki fatura, fiş ile internet üzerinden çarçabuk tüketici hakem heyetine başvurarak, ödediği kuver bedelinin ticari faiziyle geri iadesine karar verilmesini talep edebilir. Tüketicinin hakem heyetlerinin kararları mahkeme kararı kararındadır. Tüketiciler açısından da hiçbir masraf yükümlülüğü altında girmek gerekmemektedir, zira fiyatsızdır.

‘ETİK AHLAK KURALLARINA KARŞIT DAVRANIŞLARDIR’

Bu uygulamalar tüketiciye saygısızlık ve ticari etik ahlak kurallarına alışılmamış davranışlardır. Bunu uygulayan firmalar kısa vakitte kar ettiğini düşünseller de uzun vadede ziyan görecek ve yaptıkları uygulamanın ziyanlarını tekrar işletmelerin kendileri görecektir. Biz bu işletmeleri tüketiciye saygısız ve fırsatçı işletmeler olarak kıymetlendiriyoruz. Birgün tüketiciye saygısız işletmeler diye bir listeleme yapılırsa bu uygulamayı yapan işletmelerin başa yazılması gerekir.”