Küresel piyasalar güne nasıl başladı? (20 Şubat 2025)

Trump’ın ticaret ve iktisat siyasetlerinin Fed’in enflasyonla gayreti üzerindeki tesirlerine yönelik soru işaretleri varlık fiyatlamalarını zorlaştırmaya devam ediyor.
Bu hafta araba, ilaç ve çiplere yönelik uygulanacak tarife oranının yüzde 25 civarında olabileceğini belirten Trump, bu tarifelere ait açıklamayı muhtemelen 2 Nisan’da yapacağına işaret etti.
Söz konusu tarife açıklamalarına yönelik haber akışı yatırımcıların odağında bulunmayı sürdürürken ABD basınında çıkan bir haberde, Trump’ın Çin ile daha büyük ve daha güzel bir ticaret muahedesi hedeflediği argüman edildi.
Haberde, ABD yetkililerinin Çin’in Amerikan malları alımını ve ABD’deki yatırımlarını artıracak bir muahede yapıp yapamayacaklarını değerlendirdiği öne sürüldü. Trump’ın mutabakatın nükleer silahların güvenliği üzere bahisleri da içermesini istediği aktarıldı.
Dün açıklamalarını sürdüren Lider Trump, Amerikan tarihinin en büyük vergi indirimlerini hayata geçirmek için Kongre’deki Cumhuriyetçilerle çalışacağını söz etti.
Trump, Hükümet Verimliliği Departmanı (DOGE) başına getirdiği Elon Musk’ın da “harika bir iş çıkardığını” belirterek, hükümetteki israf, dolandırıcılık ve suistimale karşı savaş açtığını, enflasyonu engellediğini ve vergi mükelleflerine her gün milyarlarca dolar tasarruf sağladığını kaydetti.
Bunların yanı sıra dış siyaset hakkında da yorum yapan Trump, dün Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy için bir defa daha “diktatör” tabirini kullanarak, “Orta sınıf bir komedyen devlet başkanı, ABD’yi temelde kazanılamayacak, hiç başlamaması gereken ve lider olsaydım asla başlamayacak olan bir savaşa girmek için 350 milyar dolar harcamaya ikna etti.” dedi.
Öte yandan, Fed’in siyaset faizini değiştirmeyerek yüzde 4,25-4,50 aralığında sabit tuttuğu son toplantısına ait tutanaklar yetkililerin temkinli olmaya devam ettiğini ortaya koydu.
Bankanın tutanakları, siyaset faizinde ek ayarlamalar yapmadan evvel enflasyon konusunda daha fazla ilerleme kaydedilmesinin istendiğini gösterdi.
Ekonomik görünüme ait risk ve belirsizliklere değinilen tutanaklarda, Fed yetkililerinin birçoklarının Federal Açık Piyasa Komitesinin (FOMC) azamî istihdam ve fiyat istikrarı maksadına ulaşılmasına yönelik risklerin kabaca istikrarda bulunduğu kanaatinde olduğu fakat birkaçının enflasyon gayesine dair risklerin daha fazla olduğunu değerlendirdiği belirtildi.
Tutanaklarda, yetkililerin bilhassa ticaret ve göç siyasetindeki olası değişikliklerin, jeopolitik gelişmelerin tedarik zincirlerini bozma potansiyeli ve beklenenden daha güçlü hane halkı harcamalarının enflasyon üzerindeki muhtemel tesirlerini lisana getirdiği bildirildi.
Analistler, Fed yetkililerinin değişen ekonomik ve ticaret siyasetlerine yönelik bekle ve gör yaklaşımını benimsediğini kaydetti.
Fed yetkililerinin kelamlı yönlendirmeleri de devam ederken, Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic, Trump’ın siyasetlerinin ekonomiyi nasıl etkileyebileceğini değerlendirirken sabırlı olunması gerektiğini belirterek, birtakım yaklaşımların enflasyonu artırabileceğini, kimilerinin ise yatırımları tetikleyebileceğini söz etti.
Bostic, faiz indirimlerine bir müddet orta vererek iktisadın nasıl geliştiğini görme ve bu bilgileri gelecek birkaç ay boyunca siyasetin nasıl olması gerektiğine rehberlik etmek için kullanma fikrinin kendisine uygun geldiğini aktardı.
Gelişmelerin akabinde para piyasasındaki fiyatlamalarda Fed’in bu yılın birinci faiz indirimini haziranda yapabileceğine yönelik beklentiler güç kazanmasına rağmen birinci indirim için temmuz ayı öne çıkmayı sürdürdü. Yıl genelinde ise Fed’in iki indirim yapacağı fiyatlanıyor.
Jeopolitik tarafta ise Rusya-Ukrayna savaşının bitirilmesi konusunda atılan adımlara yönelik haber akışı yakından takip ediliyor.
Bu gelişmelerle ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,52’de, dolar endeksi de yüzde 0,1 azalışla 107 düzeyinde dengelendi.
Küresel çaptaki belirsizlikler ve ticaret savaşlarının derinleşebileceğine ait kaygıların inançlı liman varlıklara olan talebi artırmasıyla yükseliş eğilimini sürdüren altının ons fiyatı dün 2 bin 947,02 dolarla rekor tazelemesinin akabinde gerileyerek 2 bin 936 dolardan kapandı. Altının ons fiyatı şu sıralarda ise yüzde 0,2 kıymet karıyla 2 bin 943 dolardan süreç görüyor.
Brent petrolün varil fiyatı da evvelki kapanışın yüzde 0,4 altında 75,5 dolardan satılıyor.
New York Borsası’nda dün, S&P 500 endeksi yüzde 0,24, Nasdaq endeksi yüzde 0,07 ve Dow Jones endeksi yüzde 0,16 yükseldi. S&P 500 endeksi dün kapanışta rekor tazeledi. ABD’de endeks vadeli kontratlar yeni güne ise negatif seyirle başladı.
Avrupa borsalarında dün negatif bir seyir izlenirken, Trump’ın tarife tehditleri piyasaların tarafı üzerinde tesirli oluyor.
Bölge genelinde zayıflayan imalat sanayi aktivitesinin ABD’nin atacağını söz ettiği tarife adımlarından nasıl etkileneceğine yönelik belirsizlikler değerli risklerden olmayı sürdürüyor.
Analistler, halihazırda resesyon kaygıları gölgesindeki Avrupa iktisadının tarifeler nedeniyle kar ve pazar hissesi kaybı ihtimalinin telaşları güçlendirdiğini söz ederek, hükümetlerin kelam konusu kırılganlığa karşı atacağı adımların yakından takip edildiğini söyledi.
Enflasyonla uğraşın de devam ettiğini hatırlatan analistler, Avro Bölgesi’nin en büyük iktisadı olan Almanya’da bugün açıklanacak üretici enflasyonun ülkedeki ve bölgedeki gidişat hakkında daha çok bilgi vermesinin beklendiğini söyledi.
Öte yandan, Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkeler, Rusya’dan alüminyum ithalatını yasaklayan ve Rus gölge filosunu maksat alan yeni yaptırımlarda anlaştı. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, dün toplumsal medya hesabından yaptığı paylaşımda, AB ülkelerinin, Rusya-Ukrayna savaşının 24 Şubat’taki yıl dönümü nedeniyle hazırlanan 16’ncı yaptırım paketinde uzlaştığını açıkladı.
Tüm ayrıntıları paylaşılmayan yeni yaptırımlar kapsamında Rus alüminyum eserlerinin AB’ye ithalatına evreli bir yasak getirilecek ve ham petrol satışlarını amaç alan tedbirler daha da katılaştırılacak.
Dün, Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 1,80, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 1,17, İngiltere’de FTSE 100 yüzde 0,62 ve İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,53 düştü. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar yeni güne karışık bir seyirle başladı.
Asya tarafında negatif bir seyir izlenirken, Çin’de gösterge faiz fonksiyonu gören 1 ve 5 yıllık kredi faiz oranlarında (LPR) değişikliğe gidilmedi.
Ulusal Bankalar Ortası Fon Merkezi açıklamasına nazaran, 1 yıllık kredi faiz oranı yüzde 3,1 düzeyinde, 5 yıllık kredi faiz oranı ise yüzde 3,6’da sabit tutuldu.
Çin’deki 18 bankanın, Çin Merkez Bankasının (PBoC) borçlanma faizi üzerine koyduğu kar hissesi bildirimlerine nazaran belirlenen LPR, 2019’dan bu yana ülkenin gösterge faizi fonksiyonunu görüyor. 1 yıl vadeli kredi faiz oranı kurumsal krediler için, 5 yıllık faiz oranı ise emlak kredileri için referans kabul ediliyor.
Öte yandan, Trump’ın tarife tehditlerine paralel olarak bölge genelinde risk algısı yüksek seyretmeye devam ediyor.
Hong Kong’da süreç gören Çinli teknoloji şirketlerinin paylarında bir müddettir devam eden yükseliş bugün yerini satıcılı bir seyre bıraktı.
Bu gelişmelerle kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 yüzde 1,7, Güney Kore’de Kospi yüzde 0,6, Çin’de Şanghay bileşik endeksi de yüzde 0,2 ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,5 geriledi.
Yurt içinde dün satış yüklü bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,55 kıymet kaybıyla 9.763,67 puandan tamamladı.
Dolar/TL, dün yatay seyirle 36,2919’dan kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında yüzde 0,1 yükselişle 36,3240 düzeyinden süreç görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde memleketler arası yatırım durumu ile haftalık para ve banka istatistikleri, yurt dışında ise Almanya’da ÜFE, ABD’de Philadelphia Fed imalat endeksi ve öncü endeks başta olmak üzere ağır bilgi gündeminin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.750 ve 9.600 düzeylerinin dayanak, 9.800 ve 9.900 puanın direnç pozisyonunda olduğunu vurguladı.
Piyasalarda bugün takip edilecek datalar şöyle:
10.00 Almanya, ocak ayı Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE)
10.00 Türkiye, aralık ayı memleketler arası yatırım pozisyonu
10.00 Türkiye, şubat ayı tüketici itimat endeksi
10.00 Türkiye, ocak ayı Yurt Dışı Üretici Fiyat Endeksi (YD-ÜFE)
14.30 Türkiye, haftalık para ve banka istatistikleri
16.30 ABD, şubat ayı Philadelphia Fed imalat endeksi
16.30 ABD, haftalık işsizlik maaşı başvuruları
18.00 ABD, ocak ayı öncü endeks
18.00 Avro Bölgesi, şubat ayı tüketici itimat endeksi