Kanserden sonra annelik! Tüp bebekle umutlu gelecek

Kanser teşhisi, bilhassa genç bayanlar için sadece sıhhatle ilgili bir uğraş değil, tıpkı vakitte gelecekteki annelik hayallerini tehdit eden bir durum. Lakin çağdaş tıp, tüp bebek (IVF) teknolojisi ve fertilite müdafaa prosedürleriyle bu hayalleri gerçeğe dönüştürme imkanı sundu.

Bilimsel araştırmalar, tüp bebek tedavisinin kanser hastaları için inançlı olduğunu ve tedavi sonrası annelik talihini artırdığını ortaya koydu. Memleketler arası uzmanlar, bu prosedürün kanser hastalarına umut ışığı olduğunu vurguladı.

KANSER TEDAVİSİNİN FERTİLİTİYE TESİRİ VE TAHLİL YOLU

Kemoterapi ve radyoterapi üzere kanser tedavileri, bilhassa üreme çağındaki bayanlarda yumurtalık rezervini olumsuz etkileyebiliyor. Amerikan Kanser Derneği datalarına nazaran, kemoterapi alan premenopozal bayanların %40’ından fazlası tedavi sonrası erken yumurtalık yetmezliği riskiyle karşı karşıya. Bu durum, fertilite kaybına ve annelik talihinin azalmasına yol açabiliyor. Fakat tüp bebek teknolojisi, yumurta yahut embriyo dondurma üzere prosedürlerle bu riski en aza indiriyor.

ABD’deki Memorial Sloan Kettering Kanser Merkezi’nden onkolog Dr. Elizabeth Comen, “Kanser teşhisi alan genç bayanların fertilite muhafaza seçenekleri hakkında erken bilgilendirilmesi kritik. Tüp bebek, bu hastalara tedaviden sonra bile biyolojik çocuk sahibi olma bahtı sunuyor” dedi.

JAMA Oncology’de yayımlanan bir çalışma, göğüs kanseri hastalarında fertilite muhafaza usullerinin (yumurta yahut embriyo dondurma) inançlı olduğunu ve kanser nüks riskini artırmadığını gösterdi.

TÜP BEBEK VE FERTİLİTE MUHAFAZA: NASIL ÇALIŞIYOR?

Tüp bebek tedavisi, kanser hastaları için fertilite müdafaa sürecinde ekseriyetle yumurta yahut embriyo dondurma halinde uygulandı.

Tedavi, kanser tedavisine başlamadan evvel yumurtalıkların uyarılması ve olgun yumurtaların toplanmasıyla başladı. Bu yumurtalar dondurulabilir ya da döllenerek embriyo haline getirilip saklanabilir.

Kanser tedavisi tamamlandıktan sonra, hastalar bu dondurulmuş yumurtaları yahut embriyoları kullanarak tüp bebek tekniğiyle gebe kalabiliyor.

İngiltere’deki Guy’s and St Thomas Hastanesi’nden üreme tıbbı uzmanı Prof. Yacoub Khalaf, “Yumurta dondurma, bilhassa göğüs kanseri üzere hormon hassas kanserlerde inançlı bir seçenek. Letrozol üzere ilaçlarla yapılan denetimli yumurtalık uyarımı, östrojen düzeylerini minimumda tutarak riskleri azaltıyor” dedi.

BMC Medicine’de yayımlanan milletlerarası bir uzman toplantısı raporu, yumurta ve embriyo dondurmanın kanser hastaları için standart fertilite müdafaa yolları olduğunu doğruladı. Ayrıyeten, şimdi deneysel bir formül olan yumurtalık dokusu dondurma, bilhassa kemoterapi öncesi vakit kısıtlaması olan hastalar için umut vadetti. Bu yol, yumurtalık korteksinden alınan dokunun dondurulmasını ve tedavi sonrası nakledilmesini içerdi.

Fertility and Sterility’de yayımlanan bir çalışma, bu metodun genç kanser hastalarında başarılı gebeliklerle sonuçlanabileceğini gösterdi.

KANSER SONRASI GEBELİK: İNANÇLI Mİ?

Kanser hastalarının en büyük kaygılarından biri, gebelik yahut tüp bebek tedavisinin kanser nüksünü tetikleyip tetiklemeyeceği. Lakin bilimsel bilgiler, bu tasaları büyük ölçüde giderdi.

European Journal of Cancer’da yayımlanan bir meta-analiz, göğüs kanseri sonrası gebeliğin hastalık nüksü riskini artırmadığını ortaya koydu. Bilhassa, kanser teşhisinden iki yıl sonra gerçekleşen gebeliklerin inançlı olduğu belirtildi.

İsveç’te 23 yıl boyunca göğüs kanseri hastalarını izleyen bir çalışma, fertilite muhafaza prosedürlerini kullanan bayanlarda mortalite oranının, bu prosedürleri kullanmayanlara kıyasla daha düşük olduğunu gösterdi.

ABD’deki Ulusal Kanser Enstitüsü’nden Dr. Emily Tonorezos, “Bu bilgiler, tüp bebek ve fertilite müdafaanın genç kanser hastaları için inançlı olduğunu gösteriyor. Hastaların bu seçeneklerden faydalanması teşvik edilmeli” dedi.

UZMANLARDAN TEKLİFLER: ERKEN DANIŞMANLIK VE MULTİDİSİPLİNER YAKLAŞIM

Uzmanlar, kanser teşhisi konan üreme çağındaki bayanların mümkün olan en kısa müddette bir üreme uzmanıyla görüşmesi gerektiğini vurguladı.

Hong Kong Üniversitesi’nden fertilite uzmanı Dr. Raymond Li, “Başarılı bir fertilite muhafaza programı, onkologlar, üreme uzmanları ve embriyologların iş birliğini gerektirir. Tedaviye başlamadan evvel süratli aksiyon almak, muvaffakiyet bahtını artırır” dedi.

Scientific Reports’ta yayımlanan bir çalışma, göğüs kanseri hastalarının sırf %44’ünün fertilite müdafaa hakkında bilgi sahibi olduğunu ortaya koydu. Bu durum, hasta eğitiminin ve farkındalığın artırılması gerektiğini gösterdi. Uzmanlar, bilhassa genç hastaların tedavi planlamasında fertilite muhafaza seçeneklerinin rutin olarak tartışılmasını önerdi.

RİSKLER VE SINIRLAMALAR

Tüp bebek tedavisi kanser hastaları için umut verici olsa da, kimi riskler ve sınırlamalar mevcut.

Örneğin, hormonal ihtarım gerektiren yumurta toplama süreci, hormon hassas kanserlerde (örneğin göğüs kanseri) dikkatle uygulanmalı. Ayrıyeten, fertilite müdafaa usullerinin muvaffakiyet oranı, bayanın yaşına, yumurtalık rezervine ve kanser tipine bağlı olarak değişiyor.

Reproductive Sciences’ta yayımlanan bir makale, tüp bebek muvaffakiyet oranlarının kanserli hastalarda, kanser olmayan popülasyona emsal olduğunu, lakin kesin gebelik muvaffakiyet oranları için daha fazla dataya muhtaçlık duyulduğunu belirtti.

Bunun yanı sıra, fertilite müdafaa süreçleri kıymetli olabiliyor ve kimi ülkelerde sıhhat sigortası bu masrafları karşılamıyor. ABD’de birtakım eyaletler, kanser hastaları için fertilite muhafaza masraflarını sigorta kapsamına almaya başladı, lakin bu bahiste global bir standart şimdi mevcut değil.

GELECEKTEKİ UMUT: YENİ TEKNOLOJİLER

Tüp bebek teknolojisindeki yenilikler, kanser hastalarına daha fazla seçenek sundu.

In vitro maturasyon (IVM), yani olgunlaşmamış yumurtaların laboratuvar ortamında olgunlaştırılması, hormonal ikazım mühletini kısaltarak acil tedavi gereken hastalarda umut vadetti.

Slovenya’daki Ljubljana Üniversitesi Tıp Merkezi’nden Prof. Irma Virant-Klun, “IVM, kanser hastalarının olgun yumurta randımanını artırarak gelecekteki gebelik bahtını güçlendiriyor” dedi.

IVM’nin kanser hastalarında klasik IVF’ye kıyasla misal gebelik oranları sunduğunu gösterdi.

Ayrıca, in vitro gametogenez (IVG) üzere deneysel teknolojiler, gelecekte kanser hastalarının fertilite muhafaza seçeneklerini daha da genişletebilir. Bu formül, bedenin olağan hücrelerinden yapay yumurta yahut sperm üreterek üreme hücrelerinin kaybını telafi etmeyi amaçladı. Lakin uzmanlar, bu teknolojinin insanlarda uygulanabilir hale gelmesi için daha fazla araştırmaya gereksinim olduğunu belirtti.

KANSERLE ÇABADA ANNELİK UMUDU

Tüp bebek tedavisi, kanser hastaları için fertilite muhafaza ve gelecekte annelik hayallerini gerçekleştirme konusunda güçlü bir araç. Bilimsel çalışmalar, bu prosedürün inançlı olduğunu ve kanser nüksü riskini artırmadığını doğruladı.

Erken danışmanlık, multidisipliner iş birliği ve hasta farkındalığının artırılması, bu süreçte kritik değere sahip. Kanser teşhisi alan genç bayanlar, tüp bebek teknolojisi sayesinde hem sıhhatlerini koruyabilir hem de annelik hayallerine bir adım daha yaklaşabilir.