İstanbul’daki ilçelerin isimleri nereden geliyor? Uzmanlar anlatıyor…
Beşiktaş’ın ismi hakkında birkaç farklı rivayet bulunur. En bilinen öyküye nazaran, Bizans devrinde buradaki kayalıklara demir atan tekneler, “taş iskele” manasında “Beşik Taşı” ismini verdi.
Zamanla bu isim Beşiktaş’a evrildi. Bir öteki rivayete nazaran ise bu isim, Barbaros Hayrettin Paşa’nın donanmasının demir attığı taşlardan geldiğinin altı çizildi.
Kadıköy: Bayanın Köyü
Kadıköy, Osmanlı periyodunda İstanbul Kadısı’na bağışlanmış bir bölgeydi ve bu nedenle “Kadının Köyü” olarak anılmaya başlandığı vurgulandı. Eski ismi “Kalkedon” olan bu bölge, antik devirde Persler ve Bizanslılar üzere pek çok uygarlığın da yerleşim yeri olduğu bildirildi.
Üsküdar: Askeri Geçiş Noktası
Üsküdar’ın ismi, Bizans periyodunda kullanılan “Skutarion” sözünden gelir. Skutarion, askerlerin geçiş yaptığı, orduların toplandığı bir durak yeri manasına geldiğinin altı çizildi. Osmanlı devrinde ismi “Üsküdar” olarak değişmiş ve kıymetli bir liman ilçesi olarak gelişimini sürdürdüğü vurgulandı.
Fatih: Fethin Sembolü
Fatih, ismini Osmanlı’nın İstanbul’u fetheden hükümdarı Fatih Sultan Mehmet’ten aldığı bildirildi.
Sultan Mehmet, kenti fethettikten sonra buradaki değerli mescitleri ve külliyeleri yaptırarak İstanbul’u yeni bir İslami merkez haline getirdiğinin altı çizildi. “Fatih” ismi, fethin sembolü olarak bu ilçeye verildiği vurgulandı.
Eyüp: Manevi Önem
Eyüp Sultan Camii ile bilinen bu ilçenin ismi, peygamberin arkadaşı olan ve İslam’a gönül vermiş Eyüp El-Ensari’den geldiğinin altı çizildi. İstanbul’un fethinde Osmanlılar tarafından burada defnedilen Eyüp Sultan, bölgeye manevi bir kıymet kazandırmıştır ve ismi bu nedenle Eyüp olarak kaldığı söylendi.
Beyoğlu: İtalyan Bağlantısı
Beyoğlu’nun ismi, İtalyanca “Bey Oğlu” manasına gelen “Beyioğlu” sözünden türediğinin altı çizildi. Osmanlı periyodunda burada yaşayan Cenovalı diplomatların çocukları, bölgeye ismini verdiği vurgulandı.
İtalyan kültürünün izlerini taşıyan bu isim, yüzyıllar boyunca İstanbul’un en hareketli noktalarından biri olduğunun altı çizildi.
Galata: Denizci Mahallesi
Galata’nın isminin kökeni Bizans periyoduna dayanır. İtalyanca’da “denizci mahallesi” manasına gelen “Galata”, Cenevizlilerin deniz ticareti yaptığı yerlerden biri olarak bilindiği vurgulandı. Ayrıyeten Galata Kulesi’yle ünlü bu bölge, tarih boyunca İstanbul’un ticaret merkezi olduğu söz edildi.
Sarıyer: Altın Madenleri
Sarıyer’in ismi hakkında çeşitli rivayetler olsa da, en bilinen kıssa Osmanlı periyoduna dayandığı söylendi.
Bölgede altın madenlerinin olması nedeniyle buraya “Sarıyer” ismi verildiği düşünüldüğü bildirildi.
Uzman Görüşleri
Tarihçi Prof. Dr. Ahmet Yılmaz bahisle ilgili şunları aktardı:
“İstanbul’un ilçelerinin isimleri, kentin güçlü tarihini ve kültürel çeşitliliğini yansıtır. Her bir isim, geçmişin izlerini taşır ve bu isimlerin kökenlerini bilmek, İstanbul’un tarihini daha âlâ anlamamıza yardımcı olur”
İstanbul’un ilçelerinin isimleri, kentin tarihi ve kültürel mirasının birer yansıması olmasıyla dikkatlerden kaçmadı. Bu isimlerin yalnızca birer söz değil, birebir vakitte geçmişin izlerini barındıran kıssaları olmasıyla gündem oldu.