Hibrit ve elektrikli araçların kiralama pazarında büyüme! Yüzde 10’u geçti
TOKKDER, bağımsız araştırma şirketi NielsenIQ işbirliğiyle hazırladığı, bu yılın birinci çeyrek sonuçlarını içeren “TOKKDER Operasyonel Kiralama Bölüm Raporu”nu açıkladı.
Rapora nazaran, operasyonel araç kiralama dalı bu yılın birinci çeyreğinde geçen yılın sonuna nazaran yüzde 3,8 daraldı. Birebir devirde bölümün filosunda bulunan araç adedi 242 bine gerilerken, bölümün faal büyüklüğü ise 292 milyar lira oldu.
Renault yüzde 18,7 hisse ile Türkiye operasyonel araç kiralama dalının en çok tercih edilen markası olmayı sürdürdü. Renault’u yüzde 16,2 ile Fiat, yüzde 9,4 ile Toyota, yüzde 9 ile Volkswagen ve yüzde 8,4 ile Ford takip etti.
Sektörün araç parkının yüzde 47’si kompakt sınıf araçlardan oluştu. Küçük sınıf araçlar yüzde 31 ve üst-orta sınıf araçlar yüzde 10,1 hisse aldı. 2018 yılı sonunda operasyonel araç kiralama bölümünün filosundaki hafif ticari araçların yüzde 2,9 olan hissesi ise 7,1’e yükseldi.
Sektörün araç parkında yer alan hibrit ve elektrikli araçların hissesinin artmaya devam etmesi de dikkati çekti. Kesimin araç parkının yüzde 60,7’lik kısmını akaryakıtlı araçlar oluşturdu. Dizel araçların hissesi yüzde 28,8’e gerilerken, hibrit ve elektrikli araçların hissesi ise yüzde 10,4’e yükseldi.
ARAÇ KİRALAMA DALINDA SEDANIN LİDERLİĞİ SÜRÜYOR
Operasyonel araç kiralama kesiminde gövde tipine nazaran araç tercih sıralamasında sedan araçların birinciliği devam etti.
Sedan gövde tipine sahip araçlar yüzde 44,3 ile birinci, hatchback gövde tipine sahip araçlar yüzde 25,3 ile ikinci, SUV araçlar ise yüzde 21,6 ile üçüncü sırada yer aldı. Bu araçları yüzde 0,9 ile station wagon gövde tipine sahip araçlar takip etti.
Sektörün toplam araç parkının yüzde 81,9’unu otomatik vitese sahip araçlar oluşturdu. Manuel vitesli araçların hissesi ise yüzde 18,1 olarak gerçekleşti.
Operasyonel kiralama kesimi bu yıl da iktisada kıymetli oranda vergi girdisi sağlamaya devam etti. Dalın yılın birinci çeyreğinde ödediği vergi fiyatı toplamda 11 milyar TL’yi buldu.
“SEKTÖRÜN DESTEKLENMESİ ÇOK DEĞERLİ HALE GELMİŞTİR”
Açıklamada görüşlerine yer verilen TOKKDER Yönetim Kurulu Lideri Kağan Yaşa, dalın toplam araç sayısının 2024 sonuna nazaran yüzde 3,8 azalarak 242 bin 200 adede gerilediğini belirtti.
Yaşa, şunları kaydetti:
“Özellikle, artan kredi faizleri kira maliyetlerini hayli yükseltti, şirketleri zarurî olarak tasarruf etmeye yönlendirdi, operasyonel kiralamaya olan talebi düşürdü ve bölüm küçülmeye devam etti. 2018 sonunda 328 bin adetlik filo büyüklüğüne sahip olan kesimimiz, bu yılın birinci çeyreği sonunda 242 bine düştü. Operasyonel araç kiralamaya talep olmasına karşın, enflasyondaki artışla bir arada kira fiyatlarının artması ve finansman kaynaklarına erişimdeki mahzurlar sebebiyle büyüme beklentinin altında kaldı. Düşme eğilimine giren enflasyon ve finansmana erişimin kolaylaşması durumunda bölümümüz tekrar büyüme sürecine girecektir. Avrupa’da kiralamanın toplam araç satışlarındaki hissesi yüzde 57 civarında, bizde ise hala yüzde 15, süreç içinde kesinlikle misal sayılara ulaşacağız. Kesimimizin önemli bir büyüme potansiyeline sahip olduğuna inanıyorum, kısa vadede ise enflasyonun seyri, finansmana erişim ve maliyetler belirleyici olacak.”
Sektörün başta bu sebepler olmak üzere temel küçülme trendinde olduğunu vurgulayan Yaşa, dalın bu periyotta kanun koyucu tarafından desteklenmesinin daha da kıymetli hale geldiğini aktardı.
Yaşa, “Örneğin müşterilerimiz tarafından kiralanan binek araçlara uygulanan araç kiralama sarfiyat sonunun, maliyetlerin çok arttığı bu devirde yükseltilmesi kesimi müspet etkileyecektir. Birebir halde kiralamaya getirilen GPS zorunluluğunun, yeniden bu sıkıntı periyotta ötelenmesi ek maliyet artışlarının önüne geçerek bölümü destekleyecektir. Örnekler çoğaltılabilir lakin özetle bu sıkıntı günlerde bölümün desteklenmesi ve iktisada müspet katkısının devamının sağlanması çok kıymetli hale gelmiştir.” tabirlerini kullandı.
“SAHİPLİK YERİNE KULLANIM’ AKIMI SÜRATLE BÜYÜYOR”
Yaşa, operasyonel araç kiralama metodunu tercih edenlerin ekseriyetle memleketler arası ve mahallî büyük şirketler olurken, orta ve küçük ölçekli şirketlerde şimdi farkındalık seviyesinin dilek edilen düzeyde olmadığını belirtti.
Anadolu’da ve küçük kentlerde bölümü ve yarattığı avantajları büsbütün tanımayan çok sayıda şirket olduğuna dikkati çeken Yaşa, 2021’de 28 bin 300 olan operasyonel araç kiralama bölümü müşteri sayısının 2024’te yüzde 22’lik bir gerilemeyle 22 bin 100’e, 2025’te ise yüzde 26 düzeyinde azalarak 20 bin 900 adede düşmüş durumda olduğunu aktardı.
Yaşa, dalın büyüklüğünü olması gereken noktaya taşımak için yapılması gerekenlere değinerek, şu sözlere yer verdi:
“Operasyonel kiralamanın yararlarını anlatarak memleketler arası ve büyük ölçekli lokal şirketlerin yanı sıra KOBİ’lerin de şirket araçlarının finansmanında artan oranda operasyonel kiralama metodunu tercih etmesini sağlamamız gerekiyor. Operasyonel araç kiralama bölümü işletmelere ve hatta bireylere birçok faydayı bir ortada sunuyor. Kesim, araçları daha uygun maliyetlerle sağlıyor, hasar idaresi, bakım, kış lastiği üzere pek çok ögesi yöneterek maliyet avantajını müşterilerine yansıtıyor.”
Araç satın almanın şirketler için yüksek yatırımı ve araç idaresinde verimsizlik potansiyelini beraberinde getirdiğini vurgulayan Yaşa, ayrıyeten, satın almayı tercih eden şirketlerin sahipliğin risklerini de almak durumunda kaldığını belirtti.
Yaşa, “Kiralamayı tercih eden tüketici yalnızca gereksinim duyduğu müddet kadar aracı kullanma ve kullandığı mühlet için bedelini ödeme imkanına sahip oluyor. ‘Sahiplik yerine kullanım’ ana akımı önümüzdeki devirde artarak devam edecek. Bireylerin ve kurumların muhtaçlıkları kadar kullanıma imkan tanıyan modellere, münasebetiyle kiralama ve araç paylaşımına daha fazla yöneleceklerini öngörüyorum.” tabirlerini kullandı.
