Gayrimenkul dalında uzun müddettir tartışılan uydurma ilan ve fiyat şişirme sorunu için hükümet yeni bir düzenleme getiriyor. Ticaret Bakanlığı’nın aldığı kararla, 1 Ocak’ta kiralık konutlar için mecburî tutulan Emlak İlan Doğrulama Sistemi (EİDS), 7 Nisan’dan itibaren satılık konut ve iş yerleri için de devreye alınacak.

Pandemi ile birlikte konut ve otomotiv piyasasında önemli bir dalgalanma oldu. Döviz kurundaki artış, yükselen faizler ve enflasyonun yükselmesi piyasaları altüst etti. Bu süreçte fırsatçılara da gün doğdu. 2022 başı prestijiyle bir malın eder fiyatını kestirmek sıkıntı hâle geldi. Birebir binada iki farklı satılık yahut kiralık konut fiyatının ortasında önemli uçurumlar oluştu. Birebir durum otomotiv piyasasında da hakimdi. Hükümet bu noktada çeşitli adımlar attı. Öncelikle otomotiv piyasasında stokçular kontrole girdi. Fahiş fiyat artışları dengelendi ve piyasa rayına oturdu. Çabucak ardından konut piyasasına da müdahale edildi. Kiralık konutlarda yıllık artışlara bir müddet yüzde 25 artırım hududu getirildi.

İLAN SİTELERİ VE BİRÇOK KURUMA CEZA KESİLDİ

Sektörün bir öteki sorunu ise düzmece ilanlar… İster konut sahibi olsun, ister emlakçı, ilan sitelerine yüksek fiyattan uydurma ilanlar giriyor ve mevcut konutların fiyatlarını yükseltiyordu. Konut alacak ya da kiralayacak olanlar ilan sitelerine baktıklarında bu şişirilmiş fiyatları baz alıyorlardı. Bu da kesimde önemli bir balon oluşturmuştu.

Konuyla İlgili kontroller sıklaştırıldı, bir dizi önlem alındı. İlan siteleri de dâhil birçok kişi ve kuruma ceza kesildi. Son olarak bakanlık 1 Ocak’ta vatandaşı yanıltan ilanların önüne geçmek için Emlak İlan Doğrulama Sistemi’ni (EİDS) devreye aldı. Böylelikle emlak ilanlarının sadece mülk sahibinin e-Devlet üzerinden yetkilendirdiği şahıslar tarafından girilmesi mecburi hâle getirildi.

Türkiye Gazetesi’nde yer alan habere göre Ticaret Bakanlığı yeni bir adım daha atacak. 7 Nisan itibariyle kiralık ilanlar için zarurî hâle getirilen EİDS’in satılık konut ve iş yeri ilanları için de geçerli olacak.

BAKANLIKTAN İKİ İLAN PLATFORMUNA 1,2 MİLYON LİRA CEZA

Ticaret Bakanlığı emlak ve otomotiv dalında adil, rekabetçi ve istikrarlı piyasa yapısının tesis edilmesi, bölümde kaliteli hizmet sunumunun sağlanması ve tüketici mağduriyetlerinin önüne geçilmesi gayesiyle taşınmaz ve taşıt ilanlarının yayımlandığı ilan platformlarında kimlik ve yetki doğrulama yükümlülüğü getirmişti. Sistem, 1 Ocak prestijiyle birinci kademede kiralık taşınmaz ilanları için zarurî olacak formda devreye alınmıştı. Uygulamayla kimlik bilgilerini doğrulamayan şahısların emlak portalleri üzerinden ilan vermelerinin önüne geçilmişti. Bakanlık takımları sistemin birinci evresinde yaptığı kontrollerde, düzenlemeye alışılmamış formda ilan yayımladığı tespit edilen bir şirketin iki başka ilan platformuna 1 milyon 200 bin lira fiyatında idari para cezası uyguladı.

AMAÇ UYDURMA İLANLARLA FİYATLARIN ŞİŞMESİNİN ÖNÜNE GEÇMEK

Yeni sistem ile hem kiralık, hem de satılık konut ve iş yeri ilanları mülk sahibinin e-Devlet üzerinden yetkilendirdiği bireyler tarafından girilebilecek. Bu düzenleme ile uydurma ilanlar, fiyat manipülasyonları ve piyasa spekülasyonlarının önüne geçilmesi hedefleniyor.

Gayrimenkul bölümünde kıymetli bir ıslahat olarak bedellendirilen bu sistem, gerek tüketiciler gerekse de daldan büyük dayanak aldı. Bahisle ilgili açıklamalarda bulunan gayrimenkul uzmanları, bu adımın kesimde uzun müddettir beklenen bir düzenleme olduğunu tabir ederek “Özellikle son yıllarda geçersiz ilanlar ve fahiş fiyat artışları büyük bir sorun hâline gelmişti. EİDS sayesinde piyasada daha gerçekçi fiyatlar görebileceğiz ve tüketiciler daha inançlı alım-satım ve kiralama yapabilecek” dedi.

YENİ SİSTEM HEM ALICI HEM DE SATICIYI KORUYOR

Tüketici dernekleri de mevzuyu destekliyor. Yapılan açıklamalarda “Piyasada aldatıcı ilanlar yüzünden birçok insan mağdur oluyordu. Vatandaşlar gerçekte var olmayan yahut şişirilmiş fiyatlarla listelenen gayrimenkuller sebebiyle hem vakit kaybediyor hem de maddi ziyan görebiliyordu. Bu yeni sistemle birlikte ilanların doğruluğu sağlanacak ve emniyetli bir alışveriş ortamı oluşturulacak. EİDS, hem alıcıyı, hem de satıcıyı koruyarak daha adil bir piyasa ortamı oluşturacak. Bilhassa birinci kere mesken yahut iş yeri satın alacak şahıslar için bu düzenleme büyük bir teminat sunuyor. Artık ilanların doğruluğunu sorgulamak yerine, yatırım yaparken daha şuurlu kararlar verilebilecek” denildi.