Amerika Birleşik Devletleri’nde Johns Hopkins Üniversitesi’nden nörolog Dr. Nathan Crone, epilepsi nöbetlerinin beyindeki olağandışı elektrik aktivitelerinden kaynaklandığını belirtti.

Dr. Crone, “Nöbet sırasında hastanın şuuru kapanabilir ya da kasılmalar görülebilir. Lakin bu durum çoklukla birkaç dakika içinde sona erer” dedi.

2021’de Epilepsia mecmuasında yayımlanan bir çalışma, nöbet esnasında yapılan yanlış müdahalelerin (örneğin hastayı zorla tutma) yaralanma riskini %30 artırdığını ortaya koydu.

Araştırma, yanlışsız yaklaşımla bu risklerin büyük ölçüde önlenebileceğini kanıtladı.

DOĞRU MÜDAHALELER: ADIM ADIM REHBER

Uzmanlar, epilepsi nöbeti sırasında paniğe kapılmak yerine şu adımları öneriyor:

Sakin Kalın ve Güvenliği Sağlayın: İngiltere’de nörolog Dr. Hannah Cock, “Öncelikle hastanın etrafındaki keskin yahut sert objeleri uzaklaştırın. Başını yumuşak bir yüzeye koyarak yaralanmayı önleyin” dedi.

Zaman Tutun: Nöbetin müddetini takip etmek kritik. Kanada’daki Toronto Western Hospital’dan Dr. Danielle Andrade, “Eğer nöbet 5 dakikadan uzun sürerse ya da art geriye gelirse, acil tıbbi yardım çağırın” ihtarında bulundu.

Hastayı Yan Çevirin: Nöbet sırasında teneffüs yollarının açık kalması hayati. Japonya’daki Tohoku Üniversitesi’nden Dr. Nobukazu Nakasato, “Hastayı nazikçe yan yatırarak tükürük yahut kusmuğun akciğerlere kaçmasını engelleyin” diye ekledi.

Asla Zorlamayın: Yaygın bir kusur olan ağza kaşık sokma ya da hastayı tutma teşebbüsleri tehlikeli. ABD’li epilepsi uzmanı Dr. Jacqueline French, “Bu çeşit müdahaleler çene kırıklarına yahut boğulma riskine yol açabilir. Hastanın doğal hareketine müsaade verin” dedi.

Nöbet Sonrası Dayanak: Hasta kendine geldiğinde sakin bir formda konuşun ve dinlenmesine imkan tanıyın. Dr. Cock, “Kafa karışıklığı olağandır, sabırlı olun” teklifinde bulundu.

UZMANLARDAN KRİTİK İHTAR: YANLIŞ BİLİNENLER

Toplumda epilepsi nöbetleriyle ilgili birçok yanlış inanış var. Örneğin, “dil yutulur” kaygısıyla yapılan müdahaleler gereksiz riskler doğuruyor.

Hindistan’daki All India Institute of Medical Sciences’tan Dr. Manjari Tripathi, “Dil yutulmaz, bu bir efsane. Değerli olan hastayı rahat bırakmak ve çevreyi inançlı hale getirmektir” diyerek bu yanlışı düzeltti. Ayrıyeten, nöbet sırasında su içirmeye çalışmak yahut hastayı sallamak üzere davranışların da ziyanlı olduğu belirtti.

BİLİMSEL DAYANAKLI TAHLİL: EĞİTİM VE FARKINDALIK

2023’te The Lancet Neurology’de yayımlanan bir makale, epilepsi nöbetlerine yanlışsız müdahale konusunda halkın eğitilmesinin acil servis müracaatlarını %15 azalttığını gösterdi.

Dr. French, “Toplumdaki şuur arttıkça, epilepsi hastalarının hayat kalitesi de yükseliyor. Paniğin yerini bilgi almalı” dedi.

Dünya Sıhhat Örgütü (WHO) datalarına nazaran, global çapta 50 milyon kişi epilepsiyle yaşıyor ve bu hastaların %70’i gerçek idareyle nöbetsiz bir hayat sürebiliyor.

SON KELAM: BİLGİ HAYAT KURTARIR

Epilepsi nöbeti sırasında panik yapmak yerine yanlışsız adımları atmak, hem hastanın hem de etrafındakilerin güvenliğini sağladı.

Uzmanlar, bu kolay ancak tesirli müdahalelerin herkes tarafından öğrenilmesi gerektiğini vurguladı. Bir dahaki sefere bir nöbete tanıklık ederseniz, sakin olun ve bilimin rehberliğinde hareket edin.