Elmaslar hakkında 18 çarpıcı bilgi


Elmaslar, dünyanın en eski doğal taşlarından biridir ve oluşmaları için yaklaşık 1 ila 3.5 milyar yıl ortasında bir mühlet gereklidir. Bu taşlar, yer kabuğunun derinliklerindeki yüksek basınç ve sıcaklık şartlarında oluşur. Karbon atomlarının kristal yapıya dönüşmesiyle oluşan elmas, bu kadar uzun bir süreç sonunda tabiatın harikalığını gözler önüne serer.

Elmas, Mohs sertlik skalasında 10 puanla en sert doğal mineral olarak kabul edilir. Bu, elmasın öbür tüm minerallere karşı çizilmez olduğu manasına gelir. Yalnızca öbür bir elmas tarafından çizilebilen bu mineral, endüstriyel kullanımda matkap uçları ve kesici aletlerde tercih edilir.

Çoğu elmas beyaz yahut renksiz üzere görünse de, aslında geniş bir renk yelpazesine sahiptir. Sarı, mavi, pembe, yeşil ve hatta az bulunan kırmızı elmaslar tabiatta bulunur. Bu renk farklılıkları, elmasın içindeki azot yahut bor üzere elementlerin varlığından kaynaklanır.

Elmas, eksiksiz bir ışık geçirgenliği sunarak, içinden geçen ışığı kırar ve dağılmasını sağlar. Bu özelliği sayesinde elmas, göz alıcı bir parıltı ve “ateş” denilen renkli yansımalar yaratır. Bu ışık oyunları, elmasın en çok istek edilen özelliklerinden biridir.

Elmaslar, yüzeye en yakın olarak volkanik tüfek denilen kayaçlarda bulunur. Derinlerden gelen magma, elmasları yüzeye taşır ve milyonlarca yıl sonra, beşerler bu kıymetli taşları keşfeder. Bu volkanik tüfekler, elmas aramalarında epey kıymetlidir.

1905 yılında Güney Afrika’da bulunan Cullinan elması, 3,106 karat tartısında devasa bir taştı. Bu elmas, İngiltere Kraliyet ailesinin mücevher koleksiyonuna katılmıştır. Cullinan, dünyadaki en büyük ham elmas olarak kayıtlara geçmiştir.

Elmas, grafit üzere sırf karbon atomlarından oluşur. Lakin atomların yerleşimi farklı olduğundan, bu iki karbon formu büsbütün farklı özellikler stantlar. Elmasın kristal yapısı, ona eşsiz bir sertlik ve şeffaflık kazandırırken, grafit çok yumuşak bir yapıdadır.

Elmas madenciliği birinci olarak Hindistan’da başlamıştır. Bilhassa Golkonda bölgesi, antik devirlerden beri dünyaca ünlü elmasların çıkarıldığı bir yerdir. Bu periyotta Hindistan elmas ticaretinin merkezi olarak biliniyordu.

Elmaslar yalnızca takı olarak değil, sanayi kesiminde de yaygın halde kullanılır. Sertliği nedeniyle matkap uçlarında, cam kesicilerde ve öteki aşındırıcı aletlerde tercih edilir. Bu kullanım alanı, elmasın yalnızca lüks bir obje olmadığını gösterir.

Elmasın tartısı, “karat” denilen özel bir üniteyle ölçülür. 1 karat, 0.2 gramdır. Karat pahası, elmasın büyüklüğünü ve hasebiyle bedelini belirleyen değerli bir faktördür.

Elmasın ışıltısı ve hoşluğu, sadece doğal özelliklerinden değil, tıpkı vakitte kısmından de etkilenir. Elmas kesim sanatı, taşın parlaklığını azamiye çıkarmayı gayeler. Yuvarlak kesim, en tanınan olanıdır; ışığı eksiksiz halde yansıtarak elmasın ateşini ortaya çıkarır. Fakat prenses, zümrüt ve oval üzere farklı kısımlar de bulunmaktadır.

Pembe elmaslar, dünya üzerinde en ender ve pahalı elmas çeşitlerinden biridir. Avustralya’daki Argyle Madeni, dünyadaki pembe elmasların birçoklarını üretmiştir, fakat bu madenin kapanması, pembe elmasların pahasını daha da arttırmıştır. Az bulunması, pembe elmasları özel koleksiyonların gözdesi yapar.

Doğal elmaslar kadar tanınan olmasa da, laboratuvar ortamında üretilen elmaslar da mücevherat ve endüstriyel alanda kullanılmaktadır. Bu sentetik elmaslar, yüksek sıcaklık ve basınç altında doğal süreçlerin taklit edilmesiyle üretilir. Bilhassa etraf dostu ve daha uygun maliyetli olması, sentetik elmaslara olan ilgiyi arttırmaktadır.

Elmasın dayanıklılığı, ona “sonsuzluk” simgesi olarak da ün kazandırmıştır. Elmas, tabiatın en kalıcı hususlarından biridir ve bu özelliği sayesinde “aşkın ve bağlılığın” sembolü olarak kullanılmaktadır. Bu, bilhassa nişan yüzüklerinde elmas tercih edilmesinin en büyük nedenlerinden biridir.

59.60 karatlık Pink Star elması, bugüne kadar müzayedede satılan en değerli elmas olarak bilinir. 2017 yılında Hong Kong’da gerçekleşen bir müzayedede 71.2 milyon dolara alıcı bulmuştur. Bu devasa ve ender pembe elmas, elmas koleksiyoncuları için büyük bir pahaya sahiptir.

Bazı kültürlerde elmasların metafiziksel özelliklere sahip olduğuna inanılır. Elmasın, sahip olduğu bireye güç, cüret ve netlik kazandırdığı düşünülür. Ayrıyeten negatif enerjiyi uzaklaştırdığı ve kollayıcı bir tılsım olduğu da söylenir. Bu inanışlar, elmasın manevi açıdan da bedelli bir taş olmasına yol açmıştır.

Afrika kıtası, dünya elmas üretiminin büyük bir kısmını karşılar. Bilhassa Botsvana, Güney Afrika ve Angola, değerli elmas üreticisi ülkeler ortasındadır. Lakin, bu zenginlik bazen çatışmalara ve “kanlı elmas” olarak bilinen yasadışı ticarete de yol açmıştır. Milletlerarası düzenlemeler, bu ticareti önlemek için çeşitli tedbirler almaktadır.

Elmasların dünyamız dışında, uzayda da var olduğu tespit edilmiştir. Hatta kimi yıldızların, büyük patlamalar sonucunda elmas çekirdeklerinden oluştuğu düşünülmektedir. Bu kozmik elmaslar, kainatın derinliklerinde parıldayan ender ve büyüleyici bir fenomen olarak gökbilimcilerin ilgisini çekmektedir.