Dışişleri Bakanı Fidan, İngiltere merkezli Financial Times gazetesine gündeme değerlendirmelerde bulundu. “Türkiye’nin dış maksatlarını şekillendiren eski istihbaratçı” başlığıyla bugün yayınlanan söyleşide, Fidan’ın Aralık 2024’te Suriye’de Ahmet Şara ile görüşmesinin akabinde yaptığı açıklamada “Suriye’de en karanlık devir geride kaldı. Daha hoş günler bizi bekliyor” dediği belirtildi.

“BAZILARI FİDAN’I CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN’IN POTANSİYEL HALEFİ OLARAK BİLE LANSE EDİYOR”

Devamında, “Bu, son 15 yılda çağdaş Türk güvenlik siyasetinin en önemli mimarlarından biri olan uzun uzunluklu, kibar istihbaratçı-diplomat için bir haklı çıkma anıydı. Fidan’ın artık gölgelerden çıkması ve ülke içindeki profilinin yükselmesiyle birlikte, kimileri onu uzun müddettir yöneticisi olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın potansiyel halefi olarak bile lanse ediyor” sözlerine yer verildi.

Haberde, Fidan’ın 2010’dan 2023’e kadar Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanı olarak ülkenin Suriye ve Orta Doğu’daki stratejisini şekillendirmede ve Rusya ve Ankara’nın müttefikleri ile bağları dengelemede merkezi bir rol oynadığı tabir edildi. Fidan’ın Esad sonrası Suriye’nin istikrarına kavuşmasına yardımcı olmak konusunda Ankara’nın rolünün kamuya yansıyan yüzü olduğu ve tıpkı vakitte Türkiye’nin artan tesirinden çekinen bölgesel komşularla bağları yönettiği kaydedildi. Devamında, “ABD Başkanı Donal Trump’ın transatlantik ittifakı sarsan siyasetleri nedeniyle NATO içindeki kargaşayı da yönetmek zorunda” sözlerine yer verildi.

Haberde Fidan için, “Ankara’daki ofisinde otururken, Esad’ın düşüşünü tartışırken Fidan’ın yüzünde bazen bir gülümseme beliriyor, lakin derin niyetlere dalmış üzere görünürken kaşları telaşla tıpkı süratle çatılıyordu” değerlendirmesi de yapıldı.

“GELECEKTE BİRİSİNİN AMERİKA’NIN AVRUPA GÜVENLİĞİNE KATKIYI AZALTMAYI DÜŞÜNMESİ MÜMKÜN”

Fidan yaptığı değerlendirmede, ABD Başkanı Trump’ın eylemlerinin “Birleşmemiz için ve kendi tartı merkezimizi tasarlamamız için bir uyanış çağrısı” olduğunu söyledi. NATO’nun dağılması durumunda Türkiye’nin yeni bir Avrupa güvenlik mimarisinin kesimi olmak isteyeceğini belirtti. Fidan, Avrupa güvenliği için “Cin şişeden çıktı ve onu geri koymanın yolu yok” sözlerini kullandı. Bakan Fidan, “Başkan Trump şu an da Avrupa’dan çekilmemeye karar verse bile, gelecekte misal görüşlere ve siyasi fikirlere sahip birinin Amerika’nın Avrupa güvenliğine katkısını azaltmayı düşünmesi mümkün” dedi.

Haberde, başka bölgesel güçlerin Esad ile yine alaka kurmaya çalıştığı devirde silahlı muhalefeti destekleyen Ankara’nın, Suriye’de Fidan’ın merkezde olduğu en kıymetli rolü oynamasının mümkün olduğu kaydedildi. Devamında, “Fidan, uzun müddettir Erdoğan’ın en güvendiği yardımcılarından biri. MİT karargahının kurşun yağmuruna tutulduğu 2016 darbe teşebbüsü de dahil olmak üzere çalkantılı periyotlarda istihbarat vazifesinde kalırken, Türkiye’nin yöneticisine yakın başkaları gemiyi terk etti ya da atıldı” değerlendirmesine de yer verildi.

Haberde, “Fidan, HTŞ’nin saldırısından evvelden haberdar olduğunu reddetse de uzmanlar HTŞ’nin Ankara’nın isteği olmadan hareket etmesinin pek mümkün olmadığını düşünüyor. Türkiye yıllarca örgütün askeri kabiliyetlerini geliştirmesinde çok kıymetli bir rol oynadı ve Şara’nın yıllarca denetim ettiği kuzeybatıdaki isyancı yerleşim bölgesi İdlib’in sonuncu güvenlik garantörü olarak hareket etmesi için asker gönderdi” denildi.

Fidan’ın Şara ile ilgisinin 2017 yılında zımnî bir toplantıya kadar uzandığı belirtilerek, “Fidan militan başkana El Kural ve IŞİD de dahil olmak üzere ‘aşırılık yanlısı kümelerle tüm bağlarını kesmesini’ tavsiye ediyor” denildi. Fidan’ın “Bu yolu izledi” dediği aktarılarak, “Şara’nın artık “muhatap olduğu toplumu daha âlâ kavradığına” inanıyor” sözlerine yer verildi.

“İSRAİL HER ARAP VE MÜSLÜMAN ÜLKEYİ BİR TEHDİT OLARAK GÖRÜYOR”

Esad rejiminin sona ermesinden bu yana İsrail’in Suriye’nin güneyine yönelik askeri hücumlarının kendisi için giderek artan bir telaş kaynağı olduğu belirtilen Fidan, “Karada devam eden akınlar ve yeni asker hareketleri açık bir provokasyondur. İsrail her Arap ve Müslüman ülkeyi bir tehdit olarak görüyor ve bu son derece tehlikeli. Tüm hudut devletlerini zayıf tutma stratejisi savunulamaz” diye konuştu.

“BU BEŞERLER TÜRKİYE’NİN DÜŞMANLARI”

Fidan’ın kaygılarından birisinin de ABD’nin IŞİD’e karşı çabada lokal ortağı olarak silahlandırıp eğittiği, Kürtlerin yükte olduğu güçlü bir küme olan Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) akıbeti olduğu belirtilerek Türkiye’nin Suriye’ye düzenlediği operasyonlardan bahsedildi. “Bu beşerler Türkiye’nin yeminli düşmanları” diyen Fidan, PKK’dan yaklaşık 2 bin, Suriye’deki uzantılarından ise 5 bin kadar savaşçı olduğunu söyledi. Fidan, “Devam etmelerine müsaade veremeyiz” diye konuştu.

Haberde, “Ankara, PKK’nın mahpustaki kurucusu Abdullah Öcalan’ın geçen hafta yaptığı silah bırakma ve fesih davetinin Türkiye’deki isyanı sona erdireceğini ve hatta örgütün Suriye’deki uzantılarını da silahsızlanma konusunda etkileyebileceğini umuyor. Ankara şimdilik Şara hükümetine SDG ile ortasındaki uyuşmazlığı çözmesi için vakit tanımak istiyor. Fidan, “Nihayetinde onlara sorunu sahiplenmeleri için bir talih vermek istiyoruz” dedi” tabirleri kullanıldı.

Fidan, Suriye’nin komşuları olarak kendi bölgesel platformlarının oluşturulması durumunda, ABD çekilmeye karar verse bile IŞİD’e karşı savaşmaya devam edebileceklerini belirtti. Fidan ayrıyeten, “Bir terör örgütünü başkasıyla karşı karşıya getirmek hakikat bir fikir değil” dedi.