CHP Genel Başkan Yardımcısı Adem’den 2025 yılı için flaş yorum
CHP Genel Lider Yardımcısı Erhan Adem, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’ya, “Eğer tarım sahiden büyüdüyse neden çiftçi borç batağında? Neden üretici ektiğinden kazanamıyor, tarlasını boş bırakıyor? Neden besin fiyatları her geçen gün artıyor? Neden ithalata bağımlılığımız devam ediyor? Neden hayvancılık yapanlar birer birer bölümden çekiliyor” diye sordu.
CHP Genel Lider Yardımcısı Erhan Adem, Tarım ve Oman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın, Türkiye Yüzyılı Zirvesi’nde yaptığı konuşmadaki, “tarım bölümünün, 2024’te ülke iktisadı ortalamasının üzerinde büyüdüğü” biçimindeki kelamlarına reaksiyon gösterdi.
Adem, şunları kaydetti:
“Sayın Bakanı, çiftçinin tarlada, üreticinin ahırda, tüketicinin pazarda yaşadığı gerçekler bu sözleri yalanlıyor. Neden mi? Zira büyüyen tarım değil, çiftçinin borcu, maliyetler ve vatandaşın besin enflasyonu karşısındaki çaresizliğidir. Bu kelamlar, yaşanan ekonomik dertleri ve tarımdaki çöküşü perdelemekten öteye geçmez. Türkiye’de tarımın nitekim büyüdüğünü sav edenler, bu büyümeyi tarlada mı gördüler, ahırda mı, yoksa mutfakta mı? Şayet tarım sahiden büyüdüyse neden çiftçi borç batağında? Neden üretici ektiğinden kazanamıyor, tarlasını boş bırakıyor? Neden besin fiyatları her geçen gün artıyor? Neden ithalata bağımlılığımız devam ediyor? Neden hayvancılık yapanlar birer birer bölümden çekiliyor?
“BİLİYORUZ Kİ, 2024 YILI TARIMDA BÜYÜME DEĞİL, ÇÖKÜŞ YILI OLMUŞTUR”
Tarımın büyüdüğünü söylüyorsunuz lakin biz alandayız, biz çiftçinin tarlasındayız, biz pazardayız! Biliyoruz ki, 2024 yılı tarımda büyüme değil, çöküş yılı olmuştur. Çiftçi ziyan ederken, tüketici besine ulaşamazken tarımın büyüdüğünü söylemek, bu milletin aklıyla alay etmektir!
“TÜRKİYE TARIMDA TAHMİNEN DE TARİHİNİN EN GÜÇ YILLARINDAN BİRİNİ YAŞADI”
Türkiye tarımda tahminen de tarihinin en güç yıllarından birini yaşadı. Ziraî üretim maliyetleri katlanarak arttı. Mazot, gübre, ilaç, yem ve elektrik fiyatları tavan yaptı. Çiftçi eserini maliyetinin altında satmak zorunda kaldı, birçok üretici borcunu ödeyemediği için tarlasını ekemez hale geldi. Hasat edilen eserler ya alıcı bulamadı ya da komik denecek fiyatlara satılmak zorunda kaldı. Birçok tarım eseri tarlada çürüdü. Üretici kazanamazken tüketici de yüksek fiyatlar nedeniyle temel besin eserlerine bile ulaşamaz hale geldi. Üreticinin cebine giren para düştü lakin tüketicinin mutfak harcaması arttı. Ziraî girdilerde dışa bağımlı olan Türkiye, 2024 yılında yeniden ithalata mecbur bırakıldı. Et, buğday, saman, ayçiçeği, mercimek, nohut üzere temel tarım ve hayvancılık eserleri bile dışarıdan alındı.
“TARIMSAL ÜRETİM ARTIK BİR ÖNGÖRÜLEMEZLİK İÇİNDE KUMAR OYNAMAYA EMSAL HALE GELDİ”
Gelişmiş ülkelerde yıllık yüzde 2-3 olan besin enflasyonu, Türkiye’de aylık olarak yaşandı. Vatandaş pazarda kilosu 60-90 lirayı bulan domatesi, 500-700 liraya dayanan eti, 400 lirayı aşan peyniri alamaz hale geldi. Tarım ve besin kesiminde belirsizlik hakim oldu. Çiftçi neyi, ne vakit ekeceğini, kaça satacağını, girdi fiyatlarının ne olacağını, hangi esere ihracat yasağı uygulanacağını bilemez hale geldi. Ziraî üretim artık bir öngörülemezlik içinde kumar oynamaya misal hale geldi.
Bütün bu gerçeklere karşın, hükümet tarımdaki büyümeden bahsediyor. Halbuki tarımda büyüyen şeyler çok açık, çiftçinin borcu büyüdü, üretim maliyetleri büyüdü, ithalat bağımlılığı büyüdü, çiftçinin çaresizliği büyüdü, tüketicinin besine ödediği para büyüdü.
“ÇİFTÇİYE VERİLEN TAKVİYELER YETERSİZ KALDI”
Çiftçiye verilen dayanaklar yetersiz kaldı. Üreticiye vaktinde takviye sağlanmadı, açıklanan fiyatlar maliyetleri bile karşılamadı. Tarım Bakanlığı çiftçiyi yönlendiren, üretimi planlayan, sıkıntılara tahlil bulan bir kurum olmaktan çıktı. Günümüz Türkiye’sinde tarım siyasetleri büyük şirketlerin, ithalat lobilerinin çıkarları doğrultusunda şekillenir hale geldi.
“KÖYLER BOŞALDI, GENÇLER TARIMDAN UZAKLAŞTI, ÇİFTÇİLİKLE GEÇİNMEK İMKANSIZ HALE GELDİ”
İhracat yasakları, yanlış kota uygulamaları, plansız dayanaklar, ithalat siyasetleri çiftçiyi üretimden uzaklaştırdı. Bugün Türkiye’nin dört bir yanında üretici “Ekersem ziyan ediyorum, ekmesem borç içindeyim” ikilemiyle baş başa bırakıldı. Tarım bölümündeki plansızlık, küçük üreticiyi ve çiftçiyi sistem dışına itti. Köyler boşaldı, gençler tarımdan uzaklaştı, çiftçilikle geçinmek imkansız hale geldi.
Sayın Bakan ve iktidar yetkilileri kağıt üzerindeki büyüme sayılarını anlatmaya devam edebilir. Ancak halk pazarda ne yaşadığını, çiftçi tarlada ne çektiğini, esnaf dükkanında ne kaybettiğini biliyor. Gerçekler sokakta, tarlada, pazarda yazıyor, TÜİK’in masa başında yazdığı raporlarda değil!
“SAYIN BAKAN’I VE HÜKÜMETİ SAMİMİYETE DAVET EDİYORUM”
Sayın Bakan’ı ve hükümeti samimiyete davet ediyorum. Çiftçinin, üreticinin, tüketicinin kederiyle ilgilenmeden, yanlış tarım siyasetlerini düzeltmeden, ithalatı durdurup üretimi teşvik etmeden tarımı büyüttüğünüzü söylemek gerçeklerle dalga geçmektir. Bu ülkenin çiftçisi, alın terinin karşılığını almak istiyor. Bu ülkenin üreticisi, ürettiğiyle kazanmak istiyor. Bu ülkenin tüketicisi, sofrasına koyduğu ekmeği, eti, sütü daha uygun fiyatlarla almak istiyor. Tarımda gerçek büyüme, işte bu talepler yerine geldiğinde olacak! O güne kadar bizler; çiftçimizin, üreticimizin, tüketicimizin yanında olmaya, halkımızın hakkını savunmaya, tarımın gerçek meselelerini lisana getirmeye devam edeceğiz!”