Beyindeki davetsiz misafir tehlike saçıyor! Uzmanlar anlattı

Günlük ömrün vazgeçilmez bir modülü haline gelen plastikler, insan sıhhati için giderek büyüyen bir tehdit oluşturdu.

Yeni bilimsel çalışmalar, mikroplastiklerin insan bedenine sızarak yalnızca 6 saatte beyin dokusuna ulaşabildiğini ortaya koydu. Bu çarpıcı bulgu, nörolojik hastalıkların tetikleyici faktörlerinden biri olabileceği kuşkusuyla bilim dünyasını harekete geçirdi.

Uzmanlar, plastik kirliliğinin insan sıhhati üzerindeki tesirlerini anlamak için daha kapsamlı araştırmalara muhtaçlık olduğunu vurgularken, acil tedbir alınması gerektiğini söyledi.

MİKROPLASTİKLERİN SÜRATLİ YOLCULUĞU

Mikroplastikler, 5 milimetreden küçük plastik parçacıklar olarak tanımlanıyor ve günlük hayatta kullandığımız su şişelerinden besin ambalajlarına, hatta giysilere kadar her yerde bulundu.

Hollanda’daki Amsterdam Özgür Üniversitesi’nden Prof. Dr. Marja Lamoree’nin liderliğindeki bir araştırma, mikroplastiklerin insan kanında tespit edildiğini birinci kere ortaya koydu.

Araştırmada, 22 gönüllünün 17’sinin kanında mikroplastik bulunması, bu parçacıkların bedende süratle dolaştığını kanıtladı.

Daha yakın tarihli bir çalışma ise mikroplastiklerin beyne ulaşma suratını gözler önüne serdi.

ABD’deki New Mexico Üniversitesi’nden Prof. Dr. Matthew Campen’in grubu, gerçekleştirdikleri otopsi tahlillerinde, beyin dokularında mikroplastik yoğunluğunun kıyasla bariz halde arttığını tespit etti. Campen, “Mikroplastiklerin beyne bu kadar süratli ulaşması, nörolojik sıhhat üzerindeki potansiyel tesirlerini hemen araştırmamız gerektiğini gösteriyor” dedi.

NÖROLOJİK HASTALIKLARLA TEMAS ŞÜPHESİ

Mikroplastiklerin beyin dokusundaki varlığı, bilhassa demans ve Alzheimer üzere nörodejeneratif hastalıklarla ilişkilendirildi.

Campen’in çalışmasında, demans hastalarının beyinlerinde mikroplastik yoğunluğunun sağlıklı bireylere nazaran yaklaşık altı kat fazla olduğu gözlendi. Fakat, bu yoğunluğun demansın nedeni mi yoksa sonucu mu olduğu şimdi netlik kazanmadı.

İngiltere’deki Plymouth Üniversitesi’nden Prof. Dr. Richard Thompson, mikroplastiklerin çevresel tesirleri üzerine yaptığı çalışmalarla tanındı.

Thompson, “Mikroplastiklerin insan sıhhati üzerindeki tesirleri şimdi tam olarak bilinmese de, bu parçacıkların bedende birikmesi kaygı verici. Daha sıkı düzenlemeler ve plastik kullanımını azaltacak siyasetler şart” dedi.

Avustralya’daki Macquarie Üniversitesi’nden Dr. Mark Browne ise mikroplastiklerin deniz canlıları üzerindeki tesirlerini inceleyen öncü isimlerden. Browne, “Plastik atıklar okyanuslarda mikroplastiklere dönüşerek besin zincirine giriyor ve sonunda insan bedenine ulaşıyor. Bu döngüyü kırmak için üretimden tüketime kadar esaslı değişiklikler gerekli” açıklamasında bulundu.

Mikroplastiklerin beyne bu kadar süratli ulaşmasının arkasında, nanoplastik ismi verilen daha küçük parçacıkların rolü büyük. Gözle görülemeyecek kadar küçük olan bu parçacıklar, kan-beyin bariyerini aşarak hudut hücrelerine yerleşebildi.

ÇÖZÜM TEKLİFLERİ VE ÇAĞRILAR

Uzmanlar, mikroplastik kirliliğini azaltmak için ferdi ve toplumsal adımların değerine dikkat çekti.

Viyana Tıp Üniversitesi’nin bir araştırması, plastik kaplar yerine cam yahut porselen kullanmanın ve musluk suyu tüketiminin mikroplastik alımını azaltabileceğini gösterdi. Ayrıyeten, plastik ambalajlı eserlerden kaçınmak, poşet çay yerine dökme çay tercih etmek ve konutları sistemli havalandırmak da önerilen tedbirler ortasında.

Prof. Dr. Richard Thompson, hükümetlere ve sanayilere de seslenerek, “Plastik üretiminde çevresel tesirleri dikkate alan yeni standartlar getirilmeli. Tüketiciler kadar üreticiler de sorumlu” dedi.

GELECEK İÇİN UYARI

Mikroplastiklerin insan sıhhati üzerindeki tesirleri şimdi tam olarak çözülmemiş bir bulmaca olsa da, bilim insanları bu parçacıkların bedende birikmesinin önemli riskler taşıdığı konusunda hemfikir.

Beyne yalnızca 6 saatte ulaşabilen bu görünmez tehlike, çağdaş hayatın bir bedeli olarak karşımıza çıktı.

Uzmanlar, plastik kullanımını azaltmak ve kirliliği denetim altına almak için vaktin daraldığını söyledi.

İnsanlık, bu tehdidi ciddiye almazsa, gelecek kuşaklar için geri dönüşü olmayan sonuçlarla karşı karşıya kalabildi.