Avrupa Birliği, Türkistan ile olan stratejik paydaşlığı derinleştirmek ismine tarihi bir adım attı. 4 Nisan 2025’te Semerkand’da düzenlenen Türkistan-AB Tepesi sonrasında konuşan Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, 13.2 milyar dolarlık yatırım paketini kamuoyuyla paylaştı. Bu dev atılım, AB’nin Global Geçit programı kapsamında Türkistan’a yönelik en kapsamlı ekonomik dayanak paketi olma özelliği taşıyor.

Von der Leyen açıklamasında, “Bu yatırımlar yalnızca ekonomik değil, tıpkı vakitte toplumsal ve çevresel dönüşüm içindir. Türkistan büyürse Avrupa da büyür” tabirlerini kullandı.

TRANS-HAZAR KORİDORU: KITALARI BİRLEŞTİREN PROJE

Yatırım paketinin en büyük hissesi, Trans-Hazar Memleketler arası Nakliyat Güzergâhı’na ayrıldı. AB, bu sınır için 11 milyar dolarlık bütçe ayırdı. Proje, Türkistan ülkelerini Hazar Denizi üzerinden Kafkasya’ya, oradan Avrupa’ya bağlamayı amaçlıyor. Lojistik altyapının gelişmesiyle bölgedeki ihracatın kolaylaşacağı ve transit ticaretin sürat kazanacağı öngörülüyor.

Miadını dolduran Doğu Ortaklığı’nın yerini Trans-Hazar Paydaşlığı alacak

Bu koridorun, Çin’in Jenerasyon ve Yol Girişimi’ne istikrarlı bir alternatif sunması da bekleniyor. Böylelikle Türkistan, Avrupa ile Asya ortasında stratejik bir geçiş noktası haline gelecek.

Trans-Hazar’da taşınan yük ölçüsü 4,1 Milyon tona ulaştı

ARAL GÖLÜ’NE UMUT: GÜÇ VE ETRAF GÜVENLİĞİ

AB’nin ikinci önceliği etraf, su ve güç güvenliğini kapsıyor. Bilhassa Aral Gölü havzasında sürdürülebilir kalkınma gayesiyle büyük projelere imza atılıyor. Yeni barajlar inşa edilerek hem güç üretimi artırılıyor hem de suyun verimli kullanımı sağlanıyor.

Ayrıca, Aral Gölü etrafında başlatılan “yeşil kuşak” projesi, çölleşmeye karşı bölgeyi tekrar canlandırmayı hedefliyor. Ursula von der Leyen, bu projeyi “çölü tekrar ömürle yeşertme” teşebbüsü olarak tanımladı. Ekosistem onarımıyla ziraî verimliliğin artması bekleniyor.

ISF Gymnasiade 2024 Bahreyn’de başladı

TÜRKİSTAN’IN EN ÜCRA NOKTALARINA DİJİTAL ERİŞİM

Üçüncü öncelik dijital dönüşüm. Avrupa Birliği, Türkistan’daki internet erişim eksikliğini gidermek için uydu dayanaklı dijital ilişki projeleri başlattı. 2025 yılı içinde yalnızca Kazakistan’da 2.000 okul ve yüzlerce köy Avrupa uydularıyla internete kavuşacak. Projenin ilerleyen evrelerinde 1.700 köy daha dijital altyapıya dahil edilecek.

Bu atak, bölgedeki eğitim, sıhhat ve kamu hizmetlerinin çağdaşlaşmasını sağlayarak toplumsal kalkınmaya katkı sunacak.

Türklüğü silme projesi Orta Asya. Hoş Türkistan sana ne oldu?

KRİTİK HAMMADDELER: BEDEL ZİNCİRİ TÜRKİSTAN’DA KURULACAK

Paketteki dördüncü başlık ise kritik hammaddelere yönelik yatırımları kapsıyor. Pak güce geçişte kilit rol oynayan ender madenler için Avrupa Birliği, Kazakistan ve Özbekistan ile Mutabakat Zaptı imzaladı. Semerkand Zirvesi’nde bu iş birliği, Kritik Hammaddeler Ortak Bildirisi ile daha da ileri taşındı.

Avrupa, Türkistan’daki maden zenginliğine yalnızca hammadde gözüyle bakmıyor. Von der Leyen’e nazaran, burada kurulacak üretim tesisleriyle katma kıymetli eserlerin bölgede üretilmesi sağlanacak. Bu da hem istihdam yaratacak hem de mahallî ekonomiyi güçlendirecek.

TÜRKİSTAN’IN AB İLE GELECEĞİ PARLAK GÖRÜNÜYOR

AB’nin bu büyük ölçekli yatırımı, Türkistan ile Avrupa ortasında uzun vadeli ve istikrarlı bir paydaşlık kurma niyetini net bir halde ortaya koyuyor. Sadece ekonomik değil, çevresel ve toplumsal tesirleriyle de dikkat çeken paket, bölgede sürdürülebilir kalkınmanın önünü açacak. Avrupa Birliği, Türkistan’ı sadece bir yatırım alanı olarak değil, geleceğin stratejik ortağı olarak konumlandırıyor.

Semerkand Doruğu ile başlayan bu yeni periyot, Türkistan ülkeleri için tarihi bir dönüm noktası olabilir. Avrupa’nın bölgeye yaklaşımı artık daha fazla eşitlik, iştirak ve lokal kalkınma ekseninde şekilleniyor.