Mustafa Taviloğlu, koleksiyonerliğinin hikayesini Yeniçağ’a anlattı

Röportaj: Mayis Alizade / Yeniçağ

Mudo Holding Onursal Başkanı Mustafa Taviloğlu ile sanata bakışı, koleksiyonculuğu üzerine bir söyleşi yaptık. Taviloğlu, Yeniçağ’ın sorularını yanıtladı.

Yeniçağ: Siz Rönesans periyodunun Floransa’sında sengin Medici ailesinin yaptığı işin birebirini yaparak sanat koleksiyonunuzu zenginleştiriyorsunuz. Biliyorsunuz, Orta Çağ kurallarının Avrupa’yı sarmasından sonra Rönesans’a yine dönüşte Fransız filozof Michael Montaigne ile Rönesans sanatkarlarının yapıtları en büyük rolü oynamıştı. Türkiye’de bu işlerde sizden evvel Portakallar var, Sabancılar, Koçlar var, son yirmi yılda İstanbul Çağdaş var. Türk özel koleksiyonculuğunun yaklaşık 130 yıllık tarihinde kendi yerinizi nerede görüyorsunuz?

Taviloğlu: Sen artık bana o kadar hoş bir soru soruyorsun ki. Bu, çok geniş bir mevzu ve alan. Bir bir iş ortamından sanat ortamına geçmişiz. Ben başta iktisat olmak üzere çok farklı platformlarda sanat mevzularını anlatmayı çok severim. Bu işleri geliştirmek için daha fazla beyin jimnastiği yapmamız, etkinlikler, sempozyumlar düzenlememiz, dünyanın farklı noktalarına gidip konuşmamız ve dünyanın farklı noktalarından koleksiyoncuları getirip konuşturmamız gerekir. Birkaç defa Bursa Uludağ İktisat Zirvesi’nde gidip hem iktisat ve hem de özel oturumda sanatı konuştum. Bundan çok memnunluk duyuyorum. Kazandığımız paranın bir kısmını sanat alanında değerlendirmeye kutsal bir iş üzere bakıyorum. İyi ki sanata ilgi göstermişim. Zira sanatta büsbütün farklı bir ruh var. Kendimin sanat yapıtları üretemememden ötürü sanatın müşterisi olarak kaldım.

Yeniçağ: Soruyu yerinde bulmuyorsanız cevaplandırmayın lütfen. Sanat yapıtlarına ticari meta olarak baktığınız oluyor mu? Yani alış-satış manasında. Sır alanınıza hitap eden bir soruysa kusuruma bakmayınız lütfen.

Taviloğlu: Bu sorunuzdan ötürü ayrıyeten teşekkür ediyorum. Sanat yapıtlarını alıp satmayı da sevmem. Beni kısmet koleksiyoncu yaptı. Bunun dışında koleksiyonumu daha fazla sanatkarın görmesi için bir ortam oluşturmaya çalışıyorum. Gayemde bu bahis var.

Yeniçağ: Özel müze kurma planınız var mı pekala? Yeniden de sır değilse alışılmış ki.

Taviloğlu: ‘Müze’ sözünü sevmem. Ancak sanat merkezi kurarak koleksiyonumdaki yapıtları diğerleriyle da paylaşmak için bir ortam oluşturmayı düşünüyorum. İnsanların maddi servetten fazla sanat koleksiyonlarıyla gurur duyduklarına ve duymaları gerektiğine inanıyorum.

Yeniçağ: Türkiye’nin Avrupa’da en çok tanınan fırça ustası Fikret Mualla’nın sizin koleksiyonunuzda yaklaşık yirmi adet orjinal tablosunun olduğunu biliyoruz. İstanbul Modern’de sergilendiğinde görmüştüm…

Taviloğlu: Evet, evet.

Yeniçağ: Türk fotoğraf sanatının iki yüz yılı bulan tarihinde hangi kıymetli ressamların tablolarını koleksiyonunuza katmaya muvaffak oldunuz? Okurlarımızla paylaşmak ister misiniz?

Taviloğlu: Bunu bana daima soruyor ve “Hangi ressamı beğeniyorsun?” diye cevabımı merak ediyorlar. Ben rastgele bir tabloyu almışsam onu beğenmişim demektir. Burada ayrımcılık yapmam hakikat olmaz. Tanıdığım, arkadaş olduğum sanatkarlar var, onların ortasında ayrımcılık yapmayı yanlışsız bulmuyorum. Hayatta olmayanları söylersem, Allah rahmet eylesin, Burhan Uygur dostumdu, çok güzel bir ressamdı. Ben çok sanatçı tanıyorum, onun için somut isimler söylem etmem yanlış olacaktır. Ressam olmayıp da mimar olan lakin çok hoş eserler yaratmış bir sanatkarın ismini vereyim, Cihat Burak. Öbür ressamların da bende çok hoş tabloları var.

Yeniçağ: Genç ve orta yaşlı Türk ressamların yapıtlarını aldığınızı biliyoruz. Artık yükü kimlere veriyorsunuz?

Taviloğlu: O iş o biçimde değil. Artık yalnızca ve yalnızca isimlerini bile bilmediğim genç ressamlardan tablolar alıyorum. Önemli koleksiyoncuların hepsi bu yoldan yürümüştür. Örnek vermemi istiyorsanız, genç yaşlarından Salvador Dali’nin koleksiyoncusu olmuş Raynold Morze’nin Florida’da yaklaşık 200 tablonun bulunduğu Kolu Müzesi’ni gösterebilirim.

Mustafa Taviloğlu koleksiyonunun birinci yapıtı 1972 yılında satın aldığı Necdet Kalay’ın 29.5×34.5 cm. ebatlarındaki ‘Köy Evi’ isimli yağlıboya tablosu.

Yeniçağ: Türk basınının unutulmaz kalemlerinden merhum Selahattin Duman, yurt dışına giderken sizin hem kıyafet mağazalarını hem de müze ve galerileri dolaşmaktan kendilerine vakit ayıramadığınızı yazıyordu. Haklı mıydı?

Taviloğlu: Çok güçlü kalem sahibi dostumdu. Vefatı hepimizin canını yaktı.Yurt içinde de dışında da ticari ve yatırım işlerimin yanısıra müze ve galerilere gösterdiğim ilgiden ben de çok mutluyum. Böylelikle dünya fotoğraf sanatındaki yeni trendleri de izleme fırsatını buluyorum. Sanat alanındaki çalışmalarım da bana birebir derecede zevk veriyor.

Yeniçağ: Komet’in 28 Eylül 2022’de Mimar Sinan Üniversitesi’ndeki cenaze merasiminde yaptığınız duygusal konuşma benim de gözyaşlarımın yanaklarımı ıslatmasına neden olmuştu. Son 10 yılda Komet’ten tablo alamadığınızı söylemiştiniz. Bunun sebebi neydi sanki?

Taviloğlu: Bunu aklınızda tutmanız beni keyifli etti. Nedenini açıklamayayım. Komet’in yapıtları benim koleksiyonumun en pahalı örnekleri sırasındadır. Komet’e ne kıyafet beğendirebilirdik ne yemek. Gerçek sanatçı ve seçkin karakterli bir insandı. Hayatımızdaki yeri daima boş kalacak. Hayat devam ediyor, biz de sanat alanına hizmette çizgimizden sapmadan ilerliyoruz. Elli iki yıllık koleksiyonculuk serüvenimizin tepesini 7 başka yerde açtığımız stantlarda yaşadık. Standımızda 903 sanatkarın 2412 yapıtı yer alıyor. 24 Aralık tarihine kadar sürecek sergilerimizi izlemeyi sanatseverlere ve bilhassa genç sanatkarlara tavsiye ediyoruz.

Yeniçağ: Bu söyleşi için çok teşekkür ediyoruz.

Necdet Kalay’ın tablosu