Ortadoğu krizi Avrupa’yı vurdu! Gaz fiyatları uçuşa geçti
İsrail’in 13 Haziran’da İran’a yönelik taarruzuyla başlayan tansiyon, güç piyasalarını da etkiledi. Avrupa’da gaz fiyatlarının yüzde 15 oranında arttığı bildirildi.
AVRUPA, ORTA DOĞU’DAKİ TANSİYONDAN BERBAT ETKİLENDİ
Basra Körfezi’nin ağzındaki dar bir geçit olan Hürmüz Boğazı, Orta Doğu’daki LNG ve petrol üretimini Umman Denizi ve Hint Okyanusu üzerinden dünya pazarlarına ulaştırıyor.
Küresel LNG ticaretinin yüzde 20’si Hürmüz Boğazı’ndan geçerken, bölgenin büyük LNG üreticileri Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin ihracatının tamamı Hürmüz Boğazı’ndan yapılıyor.
Rus gazı tedarikini kaybetmesinin akabinde LNG’ye bağımlılığı artan Avrupa, Orta Doğu’dan kıymetli ölçüde LNG ithal ediyor. Bu nedenle, İsrail’in İran’a taarruzlarıyla başlayan çatışma sonrasında bölgede gaz ve LNG arzında aksama yaşanabileceğine yönelik riskler, Avrupa gaz fiyatlarına artış olarak yansıyor.
31 MARTTAN BERİ EN YÜKSEK DÜZEYE ULAŞTI
Avrupa’da derinliği en fazla olan Hollanda merkezli sanal doğal gaz ticaret noktası TTF’de temmuz vadeli kontratlarda gaz fiyatları son bir haftada yaklaşık yüzde 15 yükseldi.
İsrail’in İran’a saldırısından evvelki gün olan 12 Haziran’da megavatsaat başı 36,2 eurodan kapanan doğal gaz fiyatları hafta boyunca inişli çıkışlı bir seyir izledi.
Fiyatlar, 18 Haziran’da 38,7 eurodan kapanmasının akabinde, 19 Haziran’da 39,3 eurodan süreç görmeye başlasa da günü megavatsaat başına 41,5 eurodan tamamladı.
Böylece Avrupa gaz fiyatları, 31 Mart’tan beri görülen en yüksek düzeye ulaştı. Ağustos vadeli kontratlarda ise gaz fiyatı megavatsaat başına 41,9 euroya çıktı.
HÜRMÜZ BOĞAZI’NIN KAPATILACAĞI TASA TESİRLİ OLDU
Fiyatlardaki bu artış, İran’ın Hürmüz Boğazı’nı kapatabileceği kaygılarıyla yaşandı.
Ancak, İran’ın Hürmüz Boğazı’nı kapatma ihtimalinin hayli düşük olduğu düşünülmesine karşın bu ihtimalin gerçekleşmesi durumunda Avrupa’nın gaz tedarikinin yaklaşık yüzde 4’ünü oluşturan Katar’dan LNG tedariki büyük ölçüde etkilenebilir.
Katarlı yetkililer deniz trafiğinin olağan seyirde sürdüğünü söylemesine karşın, tanker operatörleri Hürmüz Boğazı geçişlerine karşı temkinli hareket ediyor.
Avrupa’nın 2024’teki LNG ithalatının yüzde 46’sını ABD oluştururken, bu ülkeyi yüzde 16 ile Rusya, yüzde 11 ile Cezayir, yüzde 10 ile Katar, yüzde 5 ile Norveç ve yüzde 4 ile Nijerya takip ediyor.
Ayrıca, Avrupa’da mevsim normallerinin üzerinde seyreden hava sıcaklıkları nedeniyle soğutma talebinin artması ve bu talebin karşılanmasında gazdan elektrik üretimine muhtaçlığın da yükselmesi, Avrupa gaz fiyatları üzerinde üst taraflı baskı oluşturuyor.
Fiyatlardaki bu artış, gaz depolarının doluluk oranı âlâ bir düzeyde olmasına karşın, Avrupa’nın güç bağımlılığı açısından hala kırılgan kalmaya devam ettiğini de gösteriyor.
Öte yandan, bu hafta ortasında 7 LNG tankeri, Hürmüz Boğazı’na girmeyerek, Umman açıklarında bekleme durumuna geçmişti.
