Alım gücü çöktü, vatandaş bankalara mahkum oldu! Korkunç rakamlar ortaya çıktı
Ekonomi idaresinin 2021 yılında faiz siyasetinde gerçekleştirdiği istikamet değişikliğinin tesirleri günümüzde de sürüyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 17 Kasım 2021 tarihinde yaptığı açıklamada, “Faiz sebeptir, enflasyon sonuçtur. Bu vazifede olduğum sürece faizle çabamı sonuna kadar sürdüreceğim ve enflasyonla gayret mi de sürdüreceğim. Bu bahiste Nas ortada. Nas ortada olduğuna nazaran sana, bana ne oluyor?” demişti. Erdoğan’ın “nas” telaffuzuyla faiz indirimi sinyali vermesinin akabinde Hazine ve Maliye Bakanlığı’na Nurettin Nebati atanmıştı. 21 Aralık 2021’de Nebati tarafından duyurulan Kur Muhafazalı Mevduat (KKM), Türk lirasının kıymet kaybına, döviz kurlarının yükselmesine, enflasyonun yıllık yüzde 80 düzeylerine ulaşmasına ve yüksek faiz oranlarının devam etmesine neden oldu.
Hükümetin faiz siyaseti, alım gücünün düşmesi ve maliyetlerin artmasıyla vatandaşları bankalara ve kredilere yöneltti. Bankalardaki toplam kredi hacmi 2024 yılında 15,6 trilyon TL’ye ulaşırken, 2023 yılında ihtisas ve ihtisas dışı kredilerin toplamı 11,2 trilyon TL olarak kaydedilmişti. Bu bilgilere nazaran, 2024 yılında toplam krediler bir evvelki yıla kıyasla yüzde 37,7 artış gösterdi. Toplam kredi hacmi, 2020 yılında 3,4 trilyon TL, 2021 yılında 4,7 trilyon TL, 2022 yılında ise 7,2 trilyon TL olarak daima bir yükseliş trendi izledi.
MEVDUAT HACMİ YÜZDE 28,6 BÜYÜDÜ
Türkiye Bankalar Birliği’nin 2024 yılına ait “illere nazaran kredi ve mevduat” bilgilerine nazaran, makul bir uzmanlık alanının finansmanı için verilen ihtisas kredileri, 2024 yılında bir evvelki yıla nazaran yüzde 46 artarak 1,2 trilyon TL’ye ulaştı. İhtisas dışı krediler ise yüzde 38,2 artışla 14,3 trilyon TL olarak gerçekleşti.
Bankalarda müşterilerin yatırdığı ve muhakkak bir müddet sonunda geri ödenen mevduatların toplamı, 2024 yılında bir evvelki yıla nazaran yüzde 28,6 artış gösterdi. Toplam mevduat hacmi, 2023 yılında 14,2 trilyon TL iken, 2024 yılında 18,3 trilyon TL’ye yükseldi.
İHTİSAS KREDİLERİNDE TARIM BÖLÜMÜ ÖNE ÇIKTI
İllere ve bölgelere nazaran kredi dağılımı incelendiğinde, ihtisas kredileri ortasında tarım kredileri 835,2 milyar TL ile birinci sırada yer aldı. Bunu, 318,1 milyar TL ile öteki krediler, 43,5 milyar TL ile gayrimenkul kredileri ve 19,9 milyar TL ile turizm kredileri izledi.
İLLER BANKASI KREDİLERİ 75,8 MİLYAR TL’Yİ GEÇTİ
Yerel idarelerin altyapı ve üstyapı projelerine teknik ve mali dayanak sağlayan Vilayetler Bankası A.Ş.’nin kredileri de raporda yer aldı. Vilayetler Bankası’nın belediyelere sağladığı kredilerin vilayet bazında dağılımı belirtilmediği için bilgiler farklı bir kalem olarak gösterildi. Vilayetler Bankası’nın ihtisas ve ihtisas dışı kredileri, 2024 yılında toplam 75,8 milyar TL’ye ulaştı. 2023 yılında ise bu ölçü 65,1 milyar TL olarak kaydedilmişti.
