Ramazan’ın sona ermesiyle birlikte bayram sofraları şenleniyor, lakin bu coşku sıhhat risklerini de beraberinde getirebildi. 30 gün boyunca oruçla değişen yeme sistemi, bayram sabahı baklava, lokum ve şekerpare üzere ağır tatlılara yönelmeyi cazip hale getirdi.

Bilimsel araştırmalar ve uzmanların bu klasik lezzetlerin çok tüketiminin sindirim sıkıntılarından kalp sıhhatine kadar önemli tehlikeler barındırdığı konusunda hemfikir olduğu bildirildi.

BİLİMSEL DATALAR NE SÖYLÜYOR?

Ramazan boyunca metabolizma suratı yavaşlayan beden, ani ve ağır kalori alımına karşı savunmasız hale geldi.

2020’de European Journal of Clinical Nutrition mecmuasında yayımlanan bir çalışma, uzun vadeli açlıktan sonra şeker ve yağ içeriği yüksek besinlerin tüketilmesinin kan şekerinde ani yükselişlere ve sindirim sistemi üzerinde baskıya yol açtığını ortaya koydu.

ABD’deki Cleveland Clinic’ten beslenme uzmanı Dr. Kristin Kirkpatrick, “Oruç sonrası birinci kahvaltıda ağır tatlılar, bilhassa baklava üzere yağ ve şeker bombaları, pankreası zorlayarak insülin dengesizliğine neden olabilir” dedi.

İngiltere’deki King’s College London’dan Prof. Tim Spector ise bağırsak sıhhati açısından uyardı:

“Bayramda çok tatlı tüketimi, mikrobiyotayı bozarak şişkinlik, hazımsızlık ve uzun vadede inflamasyona taban hazırlayabilir.”

2023’te Nutrients mecmuasında yer alan bir inceleme, şekerli besinlerin çok tüketiminin kalp-damar hastalıkları riskini artırdığını da doğruladı.

BAKLAVANIN CAZİBESİ VE RİSKLERİ

Bayram sofralarının yıldızı baklava, ince yufkası, şerbeti ve ceviz ya da fıstıkla dolu katmanlarıyla bir lezzet şöleni sunsa da, tek bir dilimi bile yaklaşık 300-400 kalori içeriyor.

Yüksek şeker ve doymuş yağ oranı, kan lipid düzeylerini yükseltebilir ve kilo denetimini zorlaştırabilir.

Dr. Kirkpatrick, “Bir porsiyon baklava, günlük şeker alım hududunu aşabilir. Bayram ziyaretlerinde her yerde ikram edilen tatlılar birikip önemli bir yük oluşturuyor” diyerek ölçülü olmanın kıymetini vurguladı.

UZMANLARDAN BAYRAM REÇETESİ

Bayramda tatlı keyfini sağlıklı bir biçimde sürdürmek mümkün. İşte uzmanların teklifleri:

Hafif Başlayın: Birinci kahvaltıda zeytin, peynir, yumurta ve zerzevat üzere istikrarlı seçeneklerle mideyi yormayın.

Porsiyon Denetimi: Baklavayı tatmak istiyorsanız, bir dilimi ikiye bölerek tadımlık tüketin.

Alternatifler Deneyin: Şekerpare yahut lokum yerine kuru meyve yahut bitter çikolata üzere daha az işlenmiş seçenekler tercih edin.

Bol Su: Tatlıdan sonra su içerek şekerin yoğunluğunu dengeleyin ve sindirimi rahatlatın.

Hareket Edin: Bayram ziyaretleri ortasında kısa yürüyüşler yaparak kalori yakımını destekleyin.

Kanada’daki McMaster Üniversitesi’nden Dr. Russell de Souza, “Bayramda tatlı tüketimi kültürel bir gelenek, lakin bu alışkanlığı sıhhate ziyan vermeden sürdürmek için şuurlu seçimler yapılmalı” dedi.

BAYRAMI HAFİF GEÇİRİN

Ramazan’dan sonra baklava ve öbür tatlılarla dolu sofralar, ölçüsüz tüketildiğinde sıhhati gölgede bırakabilir.

Bilimsel bulgular ve uzmanlar, bayramın keyfini çıkarırken istikrarlı beslenmenin vazgeçilmez olduğunu söyledi.