Belarus’taki ‘seçim’e muhalefet isyan etti

Belarus’ta yapılmakta olan ve neredeyse kesin olarak Aleksandr Lukaşenko’nun zaferiyle sonuçlanacak seçimler, ülke içindeki muhalefet ve milletlerarası gözlemciler tarafından “güvenli bir şarlatanlık” olarak nitelendiriliyor. Ülkenin 30 yılı aşkın müddettir idaresinde olan Lukaşenko, 70 yaşında olmasına karşın hala iktidarda kalma planlarını sürdürüyor. “Gerekli!” tabirleriyle süslü kampanya posterlerinde, Lukaşenko’nun halkı kendisine yine oy verme konusunda teşvik ettiği görülüyor. Fakat, bu seçimde halkın iradesinin ne kadar yansıtıldığı konusunda ciddi şüpheler bulunuyor.

MUHALEFET SEÇİMİ “BİR ŞARLATANLIK” OLARAK TANIMLIYOR

Seçim, Belarus’un 9 milyonluk nüfusunun karşısına muhalefetin önemli halde baskılanmasıyla çıkıyor. Birçok muhalif ya mahpusta ya da yurtdışında sürgünde. 2020 yılında yaşanan kitlesel protestolar, Lukaşenko’nun iktidarına karşı büyük bir direnişin simgesi olmuştu. O periyotta yaşanan 65.000’den fazla tutuklama ve şiddetli müdahale, Belarus’a milletlerarası yaptırımların getirilmesine neden olmuştu. Lukaşenko’nun başkanlık periyodu, Rusya’dan aldığı siyasi ve ekonomik dayanakla ayakta duruyor. Rusya, Lukaşenko’nun en güçlü müttefiki olarak, ülkenin stratejik ve askeri açıdan Rusya’nın yanında yer almasını sağlıyor. Bu da onu “Avrupa’nın Son Diktatörü” olarak tanımlanmasına yol açtı.

Bu seçimde Lukaşenko, 2022’de Rusya’nın Ukrayna’yı işgaline dayanak verdiği ve Rusya’nın stratejik nükleer silahlarını Belarus’a yerleştirdiği için eleştirilse de, seçim kampanyasında “Barış ve güvenlik” sloganını kullanıyor. Lukaşenko, Belarus’un savaş dışında tutulduğunu argüman ederek, “Belarus’ta bir diktatörlük olsa da, Ukrayna’daki üzere bir demokrasi olmasındansa bu daha iyidir” diyerek tepkileri artırıyor.

Belarus’ta Cumhurbaşkanlığı seçimi başladı. Lukaşenko, 5 rakibiyle yarışıyor

SEÇİMLERİN GÖLGESİNDE ARTAN BASKILAR VE MUHALEFETİN İSYANI

Lukaşenko’nun kampanyasına dair en büyük kuşkulardan biri, muhalefet başkanlarının gözaltına alınması ve sürgüne gönderilmesidir. Bu önderlerden biri olan ve şu an sürgünde olan Sviatlana Tsikhanouskaya, seçimleri “anlamsız bir şarlatanlık” olarak tanımlayarak, dünya önderlerine bu çeşit bir seçim sonucunu tanımamaları davetinde bulundu. Tsikhanouskaya, Belarus’un bağımsız medyası ve muhalefet partilerinin yok edilmesinin akabinde halkın gerçek bir seçme özgürlüğüne sahip olamayacağına dikkat çekiyor. Avrupa Parlamentosu, seçim sonuçlarını tanımayacağını ve bunun bir demokrasiyi amaç alan açık bir akın olduğunu belirtti.

Seçim öncesinde, Lukaşenko’nun sağladığı “güvenlik” havası, başta polis güçlerinin büyük ölçekli tatbikatlar yapması ve seçmenlerin oy kullanma süreçlerinde kameraların engellenmesi üzere düzenlemelerle güçlendirildi. Ayrıyeten, seçimlerin sonuçlarını değiştirmek emeliyle erken oy kullanma süreci manipüle edilmekle suçlanıyor.

RUSYA’YA BAĞIMLILIK VE BELARUS’UN GELECEĞİ

Lukaşenko’nun, Rusya ile olan güçlü bağlarını artırarak, Batı’yla olan münasebetlerini önemli halde zayıflattığı bir periyotta bu seçimler, Belarus’un geleceği için kıymetli bir imtihan olarak bedellendiriliyor. 2020 öncesinde Batı ile istikrar kurabilen Lukaşenko, artık büsbütün Kremlin’in tesiri altına girmiş durumda. Uzmanlar, Lukaşenko’nun bu seçimde elde edeceği zaferin, Belarus’un Rusya’ya olan bağımlılığını pekiştireceğini ve Batı ile muhtemel bir bağlantının tekrar başlamasına mani olabileceğini öngörüyor.

LUKAŞENKO’NUN ‘LİDERLİĞİ’

Sonuçlar, Lukaşenko’nun iktidarda kalmasını garanti etse de, ülke içindeki ekonomik badireler ve muhalefetin daha da artan baskıları, ilerleyen yıllarda Lukaşenko için kuvvetli bir devrin habercisi olabilir. Fakat şu an için, Belarus’ta demokrasi ve halk iradesinin yine işler hale gelmesi için umutlar giderek zayıflıyor. Lukaşenko’nun Cumhurbaşkanlığı seçimleri, yalnızca bir başkanın değil, Belarus halkının geleceğini de belirleyecek.