İYİ Parti’nin köprü, otoyol ve tünel ücret zamları için verdiği grup önerisi AKP-MHP oylarıyla reddedildi
İYİ Parti’nin köprü, otoyol ve tünel fiyatlarına yapılan artırımlarına ait verdiği küme önerisi reddedildi. İÖnerinin gerekçesini açıklayan Yİ Parti Muğla Milletvekili Metin Ergun, “Emeklilere, taban ücretlilere, memurlara enflasyon farkını verirken son derece cimri davranan iktidar, iş yandaş müteahhitlere, yandaş şirketlere ve hazine garantili projelere gelince son derece bonkör davranmakta ve yılda birkaç sefer artırım yapmaktan geri durmamaktadır. İktidarın fahiş bir maliyetle yandaşlara yaptırdığı köprülerin geçişlerinden yeniden fahiş bir fiyat alınmaktadır” dedi.
İYİ Parti’nin köprü, otoyol ve tünel fiyatlarına yapılan artırımların ekonomik ve toplumsal tesirlerinin tespit edilmesi, enflasyonla uğraşa uyumlu bir fiyatlandırma siyaseti geliştirilmesi ve yurttaşların alım gücünü koruyacak tedbirlerin alınması hedefiyle verdiği küme önerisi AKP ve MHP milletvekillerinin oylarıyla TBMM Genel Şurası’nda reddedildi.
Önerinin münasebetini açıklamak üzere söz alan İYİ Parti Muğla Milletvekili Metin Ergun, şunları söyledi:
“Karayolları Genel Müdürlüğü 13 Ocak 2025 prestijiyle köprü, otoyol ve tünel fiyatlarına yüzde 44 artırım yapıldığını açıklamıştır. Bu artırım son bir yılda yapılan 3’üncü zamdır. Boğaziçi Köprüsü’nde 47 liraya, Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nde 80 liraya, Osmangazi Köprüsü’nde 795 liraya, 1915 Çanakkale Köprüsü’nde 790 liraya çıkmıştır. Bu artırımlarla İstanbul’dan İzmir’e giderken yalnızca otoban ve köprü fiyatlarının toplamı 1.965 lira tutmaktadır. Yakıt maliyeti de dikkate alındığında, İstanbul-İzmir ortası tek gidiş maliyeti 3 bin lirayı, gidiş dönüşün toplam maliyeti ise 6 bin lirayı aşmaktadır. Yeniden, son bir yılda 4 sefer artırım yapılan, yürüseniz neredeyse 60 adımlık bir uzaklık olan Muğla’daki Göcek Tüneli’nden geçiş fiyatı de yüzde 400 artırımla 60 liraya yükselmiştir. Hâl bu türlü olunca, sadece son bir yıl içinde bu geçiş fiyatlarında Türk lirası bazında yüzde 213’e, döviz bazında ise yüzde 160’lara varan bir artış yaşanmıştır; resmî enflasyon oranlarının çok üzerindedir ve önemli bir ekonomik maliyet yaratmaktadır bu durum.
Türkiye son yıllarda yüksek bir enflasyon yaşamaktadır. Bu enflasyonun temel sebebi, iktidarın ekonomik tercihleridir ama güya bu enflasyonu emekliler, memurlar ve taban ücretliler yaratmış üzere davranılmaktadır. Emeklilere, minimum ücretlilere, memurlara enflasyon farkını verirken son derece cimri davranan iktidar, iş yandaş müteahhitlere, yandaş şirketlere ve hazine garantili projelere gelince son derece bonkör davranmakta ve yılda birkaç sefer artırım yapmaktan geri durmamaktadır. İktidarın fahiş bir maliyetle yandaşlara yaptırdığı köprülerin geçişlerinden tekrar fahiş bir fiyat alınmaktadır. Osmangazi Köprüsü, on sekiz yıl boyunca tüm maliyetleri 2,8 milyar dolar olmasına rağmen 14 milyar dolar gelir garanti edilen bir köprüdür. Mukavelesinde araç başına garantili geçiş 57 dolardır; 57 doların 22 dolarlık kısmı vatandaştan alınmakta, 35 doları ise hazineden ödenmektedir. Bu, şuurlu ve kasıtlı bir siyasettir; milletin bu yükü daha fazla taşıyabilecek dermanı kalmamıştır.”
“KÖPRÜ ARTIRIMI DEMEK; DOMATESE, SALATALIĞA, EKMEĞE ARTIRIM DEMEKTİR”
İktidarın maaşlara ve otoyol-köprü fiyatlarına yaptığı artırımları karşılaştıran Yeni Yol Partisi Tekirdağ Milletvekili Cem Avşar, şöyle konuştu:
“Vatandaşın cebinden bu hizmetler için ne kadar para çıkıyor? Bu yap-işlet-devret projeleri, köprüleri, otoyolları artık bütün memleketin malumu ki astarı yüzünden değerliye gelmiş vaziyette. Yılda 3-4 sefer artırım yapılmasını geçin 31 Aralık 2023 tarihinden bugüne tuttuğumuz vakit son bir yıl bir ay içerisindeki beşinci zamdır bu. Minimum fiyata artırım yüzde 30 açıklandı, memura yüzde 11,5 artırım açıklandı, emekliye yüzde 15,75 artırım verildi, Karayolları Genel Müdürlüğü de bu yıl 13 Ocak prestijiyle yüzde 40 diye bir artırım oranı açıkladı.
Bakınız, Sayın Cumhurbaşkanı bugün kürsü konuşmasında söyledi, “En büyük çabamız enflasyonladır” dedi, hakikat lakin bedelli milletvekilleri, bakın, enflasyon kâğıt üzerinde düşüyor. Reelde düşen vatandaşın bütçesindeki enflasyonun hissesi hâlâ yüksek zira köprü artırımı demek, köprü artırımı demek değildir; köprü artırımı demek, domatese artırım demektir, salatalığa artırım demektir, ekmeğe artırım demektir, kıymaya artırım demektir zira bu eserlerin hepsi, vatandaşın mutfağında yangını çıkaran eserlerin hepsi hanelere ulaşmak için bu yolları kullanmakta ve hem fırsatçılar hem de bu eserleri bize sağlayanlar bu süreçte fiyatlarını artırmakta. Bütün bunlar düşünüldüğünde, bu hizmetlerin hazine eliyle yapılmasının bugün ne kadar daha değerli olduğunu anlamış bulunuyoruz.”
“BERBAT ETTİĞİNİZ İKTİSADIN FATURASINI HALKA ÇIKARIYORSUNUZ”
DEM Parti Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu, iktidarın iktisat siyasetini eleştirerek otoyol ve köprü fiyatlarındaki artırıma reaksiyon gösterdi:
“Köprülere, otoyollara inanılmaz artırımlar yaptınız. Artık, ben size buradan AKP-MHP cumhur zulüm ittifakı dediğimde kızıyorsunuz fakat tam bir zulüm tablosu bu, hiç kızmayın, tam bir zulüm tablosu. Enflasyon kaç diye açıkladınız? Yüzde 44. Pekala, Fatih Sultan Mehmet ve 15 Temmuz Şehitler Köprüsü’ne bir yıl içinde 3 artırım yapılmış ve toplamda yüzde kaç artırım yapılmış biliyor musunuz? Yüzde 313. Enflasyon yüzde 44 iken yüzde 313 artırım yapıyorsunuz. Adalet bu mu arkadaşlar? Bir yanıt verin ya, bir yanıt verin Allah için. Bitmedi, Osmangazi Köprüsü’ne bir yılda yüzde 274 artırım yapmışsınız. Pekala, minimum fiyata yüzde kaç yaptınız? Yüzde 30.
İşte, sonunuz bu, acı son bu. Batırdığınız, berbat ettiğiniz iktisadın faturasını halka çıkarıyorsunuz. Sayılar apaçık ortada, itiraz edebilir misiniz, reddedebilir misiniz arkadaşlar? Buyurun, şu sayılara itiraz edin, var mı itiraz edebilecek? Buradan meydan okuyorum. Niçin başınızı önünüze eğiyorsunuz? Bu, vatandaşı çöktürme planıdır; tam bir çöktürme planı yaptınız, tam bir zulüm planı yaptınız. Ya “TÜİK” diyorsunuz… ENAG “yüzde 83” derken siz “yüzde 313″ diyorsunuz; sayılar ortada arkadaşlar, bu ne hâldir? Artık, ben size tekrar buradan soruyorum: Bu halka yaptığınız zulüm yetmez mi ya? Mahvetmişsiniz, bitirmişsiniz ekonomiyi; halkın sırtına yükü vuruyorsunuz. Yüzde 313 artırım nedir ya, olacak iş midir?”
“BUNUN İSMİ DÜPEDÜZ SOYGUNDUR”
CHP Manisa Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, artırımları soygun olarak niteledi ve geçiş garantili köprülere yapılan hazine ödemelerinin de yurttaştan çıktığına dikkat çekerek şunları söyledi:
“Otoyollara, köprülere yapılan artırımlar gerçekten de gündemde. Buna nazaran 15 Temmuz Şehitler Köprüsü ve Fatih Sultan Mehmet Köprüsü’nün fiyatı 33 liradan 47 liraya çıkmış, Osmangazi Köprüsü 555 liradan 795 liraya, Yavuz Sultan Selim Köprüsü 70 liradan 80 liraya, 1915 Çanakkale Köprüsü de 585 liradan 795 liraya çıkmış yani yüzde 40 ile 44 ortasında bir artış kelam konusu lakin kazın ayağı o denli değil. Son bir yıldaki artışlara baktığımız vakit, 1 Ocak 2024 tarihinde 15 Temmuz Köprüsü ile Fatih Sultan Mehmet Köprüsü’ndeki fiyat 15 liraymış, bugün yeni yapılan artırımla 47 liraya çıkmış; tam 3 katına çıkmış. Benzeri formda, Osmangazi Köprüsü 2024’ün 1 Ocağında 290 liraymış, bugün 795 liraya çıkmış; neredeyse 3 katlık bir artış var. Temelinde, bakıldığı vakit, bir yıl içerisinde ortalama yüzde 300’lük bir artırım kelam konusu. Buna artırım diyemeyiz, bunun ismi düpedüz soygundur arkadaşlar.
Bildiğiniz üzere, Çanakkale Köprüsü yap-işlet-devret modeliyle bir kamu-özel iş birliği projesi ve bunlara geçiş garantisi veriliyor; geçiş fiyatı de veriliyor, fiyat garantisi de veriliyor. Garanti edilen fiyat geçiş fiyatı 20,7 euro, bugünkü kurla 756 lira. Artık, artırım yapmaktan suratınızı o kadar alamamışsınız ki geçiş fiyatının üzerinde bir artırım yapmışsınız, 795 lira yani ortada 39 liralık bir artırım kelam konusu.
Bizim ödediklerimiz yetmiyor, verilen garantilerden ötürü her yıl hazineden bu kamu-özel iş birliği projelerine para aktarılıyor. 2025 yılında aktarılacak olan para 202 milyar lira, üç yılda 678 milyar lira kaynak aktarılacak buralara. Pekala, hazineyi kim dolduruyor? Hazineyi de dolduranlar aşikâr; hazineyi dolduranlar bu ülkenin işçileri, bu ülkenin emeklileri, esnafı, çiftçisi. Pekala, bu hazineden para kime aktarılıyor? Kamu-özel iş birliği projelerine, bir avuç varsıla, yandaşa aktarılıyor. Pekala, bunlar vergi ödüyor mu? Baktığımız vakit 44 tane proje var, bu 44 tane projeden yalnızca 7 tanesi vergi ödüyor, geri kalan vergi ödemiyor. Arkadaşlar, bu sistemin ismini koymak lazım. Bu nizamın ismi harami nizamıdır ve elbette bir gün bu tertibi daima birlikte yıkacağız.”